Chương 1

Nửa chiếc cùng bát nước lã của lang nhà Tạ đã cứu mạng ta. Vì ân nghĩa ấy, ta nguyện thân báo đáp. Nhưng huynh ấy lại lắc đầu, nói rằng nhà Tạ quá đỗi bần hàn.

Về sau, ta dồn chàng vào chân tường, vạn quan kim ngân làm sính lễ.

“Tạ lang. Lần này, đến lượt ta cưới chàng.”

01

Ta là cô nhi chạy nạn. Chỉ cần có cơm ăn, việc gì ta cũng làm được.

Tạ Đông không chịu nhận, nhưng ta vẫn rón rén bám theo huynh ấy về đến tận nhà.

Huynh ấy bất đắc dĩ chỉ vào ba gian nhà tranh xiêu vẹo: “Cô nương, mẫu thân ta bệnh nặng, cần đọc sách, dưới còn hai muội nhỏ cần chăm. Cô đi theo ta, sẽ có lành đâu.”

Nghe qua thì có vẻ đáng sợ thật.

Nhưng ta đưa cánh tay gầy trơ xương , nói: “Tạ , lẽ sống ở nhà huynh còn khổ hơn cảnh chạy nạn ngoài đường ?”

Sắc huynh ấy thoáng lộ vẻ không đành lòng.

Vào nhà đã nói gì với mẫu thân, lúc bước thì cầm theo mấy lẻ đưa cho ta: “Cô nương đi tìm người tốt mà nương nhờ đi, nhà Tạ thật sự nghèo lắm.”

Đúng là nghèo thật. Trong căn nhà tối đen chỉ thấy bàn ghế gãy chân, tường ngăn bên hông được che bằng vài mảnh vải rách. Gió xuân chưa kịp ấm, lùa qua đã nghe cả nhà rộ lên một tràng ho dài.

Nhưng từ Bắc tới Nam, những người ta từng gặp không đếm xuể, chỉ có Tạ Đông là không vì mục đích gì mà giúp đỡ ta.

“Ta không đi. Tạ , ta làm được việc.”

Nhà ở phía Bắc đã không còn. Phụ mẫu, thân nhân, tất cả đã mất trong binh biến. Người cứu mạng ta, ta nguyện cả đời đối đãi.

02

chứng minh mình không nói suông, ta vào viện là bắt tay vào việc ngay. Gánh nước, bổ củi, việc nào cũng giành làm.

Nhưng Tạ Đông không chịu.

“Không đi thì , nhưng gió thổi cũng làm muội ngã thế kia, sức đâu mà làm việc nặng?”

Huynh ấy giật rìu trong tay ta. Giơ cao bổ xuống, mỗi nhát mạnh mẽ dứt khoát, mấy chốc đã có cả một đống củi khô gọn gàng.

“Tạ , huynh khỏe thật đó!” Ta nhìn huynh ấy bằng ánh mắt tràn đầy ngưỡng mộ. Khác hẳn ta, ngay cả nâng rìu cũng thấy khó.

“Là tại muội quá gầy .” Huynh ấy cười, ôm củi bước vào nhà bếp: “Ta nướng đường cho muội ăn nhé.”

đường ngọt lịm. Ngọt đến mức khiến ta mê mẩn.

Ta bẻ nửa cái đưa huynh ấy.

Huynh ấy nuốt nước bọt, nhưng vẫn lắc đầu: “Là nướng riêng cho muội ăn, ta không đói.”

Nói xạo. Rõ ràng ta thấy huynh ấy nuốt nước bọt mà.

Tự dưng trong lòng thấy chua xót. Nhưng miếng trong tay lại thấy… ngọt hơn nữa.

03

Chạng vạng, Tạ Nam dẫn theo hai muội Tạ Trân và Tạ Châu về nhà. Trong giỏ tre trên lưng ba người là rau dại.

thấy ta, cả ba thanh gọi một tiếng: “Tẩu tử!”

Chưa kịp đáp lời, Tạ Đông đã vội ngăn lại: “Gọi là tỷ.”

Tạ mẫu đang bệnh mỉm cười hiền hòa: “Tiểu Ngọc, ta là đứa nhỏ tốt bụng, nhưng nhà chúng ta không thể làm lỡ dở được. Từ nay, cứ xem bọn trẻ như huynh muội. Nếu một muốn rời đi, thì cứ đi nhé.”

“Nhưng mà…”

“Nghe lời ta, được không?” Tạ mẫu bệnh lâu , nói mấy câu đã ho rũ rượi.

Ta đành gật đầu ý.

Tạ Đông cười, bảo các muội gọi ta là tỷ.

Ta không có gì làm quà mắt. Chỉ đành nấu một bữa cơm tươm tất, coi như chính thức bước chân vào nhà Tạ.

04

Nhà Tạ còn hạt gạo thừa. Trông sang xuân đã đến nơi, ruộng đang đợi cày xới gieo trồng. Tạ Nam thì sắp nhập , còn bốc thuốc cho mẫu thân, đâu bây giờ?

Ta nói với Tạ Đông: “Mượn ít mua vải vóc kim chỉ về, muội ít đồ đem bán, đầu tiên vượt qua khó khăn trước mắt đã.”

May thay, tay nghề vẫn chưa quên. đổi được đủ mua giống lúa, mua thuốc, còn trả được nợ cũ. Chỉ là cho Tạ Nam vẫn chưa đủ.

Tạ Đông dậy từ tờ mờ sáng, làm thuê, chăm ruộng nhà. Còn ta thì đêm thùa, tích góp từng từng cắc.

Tạ Đông đen đi thấy rõ, còn ta thì đến hoa mắt chóng . Khi sắp gom đủ , thì Tạ Nam lại mắt đỏ hoe, gõ cửa phòng ta: “ tỷ, … không muốn đi nữa.”

Ta sững người: “Vì vậy?”

“Chỉ là không muốn .”

mười bốn tuổi, đôi vai gầy gầy run rẩy, trong mắt lấp lánh ánh sáng mỏng manh.

Ta hiểu lòng , nhẹ giọng thở dài: “Nếu không nổi, có thể . Nhưng nếu vì thấy ta và Tạ cực nhọc mà bỏ cuộc, thì càng gắng thi đỗ công danh báo đáp, chứ không vì xúc động nhất thời mà đạp đổ mọi nỗ lực.”

“Nhưng hai người…”

“ là người một nhà, phân biệt ngươi – ta.”

Ta túi thơm hình cá chép vượt long môn đã sẵn đưa cho : “Ban đầu định đợi đến lúc nhập mới tặng, giờ cho trước cũng được. Chỉ cần chuyên tâm hành, còn bạc… tỷ và Tạ lo.”

Tạ Nam run run nhận . Ánh sáng lấp lánh rơi khỏi khóe mắt , như băng nơi chân trời.

Ngoài cửa có tiếng động nhẹ. Tạ Đông không đã về từ bao giờ, thấy ta nhìn thì lặng lẽ lùi vào bóng tối: “Nhị , nghe lời tỷ.”

Tạ Nam gật đầu, nâng niu túi thơm trong tay.

Sau khi đi , Tạ Đông cũng toan quay đi.

Ta gọi với theo: “Tạ , chờ một chút.”

Ta đưa cái áo đã vá cho huynh ấy. Vai đã mòn rách, ta thêm một chim ưng sải cánh.

Huynh ấy nhìn một hồi, bỗng dùng tay lau , gật đầu bước nhanh đi mất.

Cạnh cửa, là hai chiếc bao nhân thịt vẫn còn nóng hôi hổi. Sưởi ấm cả một đêm xuân.

05

Tạ Nam nhập . Năm nay sẽ tham gia kỳ thi viện, nếu đỗ, sẽ thành tú tài trong vùng.

Mỗi lần Tạ Đông nhắc đến Tạ Nam, mắt sáng bừng, gương đầy tự hào. Toàn thân như được tiếp thêm sức mạnh.

Ta cũng vui thay cho nhà Tạ. Nếu Tạ Nam đỗ đạt, thì tháng của sẽ bớt nhọc nhằn.

Lúc rảnh, ta dạy hai muội muội Tạ Trân và Tạ Châu làm mấy món thùa đơn giản. Sau này, các muội ấy chút việc tay chân cũng có thể kiếm được ít . Còn ta thì giúp Tạ Đông làm việc ngoài ruộng.

Nhưng huynh ấy nhất định không cho ta xuống ruộng. Ta đến nơi đã bị huynh đuổi về.

Ta hỏi, huynh ấy lại gắt nhẹ: “Ta còn khỏe, việc nặng thế này muội làm được chứ?”

Người trong thôn cười, bảo huynh ấy cưng chiều vợ chưa cưới.

Huynh ấy thì đỏ tía tai, to tiếng cãi lại: “ Ngọc là nghĩa nữ mà mẫu thân ta nhận về, ai còn dám nói bậy bạ, ta đến tận cửa mà đập đấy!”

Tạ Đông cao lớn rắn rỏi, quanh năm làm việc nặng, sức lực thiếu. Có huynh ấy che chở, còn ai dám cười chê chuyện ta là cô nương chạy nạn. Ngược lại, ai cũng tươi cười hỏi tuổi sinh tháng đẻ, nói muốn làm mai cho ta một mối tốt.

Mẫu thân hỏi ý ta.

Ta chỉ nói: từ chối hết thảy.

Tối đến, Tạ Đông dúi vào tay ta một cây trâm bạc chạm hoa tinh xảo.

Ta cười trêu huynh: “ đây? ý ta thân báo đáp à?”

“Muội… muội đừng nói bừa!” Huynh ấy trừng mắt nhìn ta, gương đen sạm lại ánh lên sắc đỏ. Chạy ngoài trong lúc cuống quá suýt vấp cả bậc cửa.

Trong phòng, mẫu thân cười khẽ: “ vụng về lắm, đừng chọc nữa.”

Đúng là vụng thật. Ta khẽ bật cười, tay siết chặt cây trâm bạc trong lòng.

Nhưng… Chính cái ngốc ấy… mới là điều khiến ta thấy ấm lòng.

06

Nhà đã có thêm người đỡ đần, nong cũng dần rủng rỉnh. Mẫu thân có thuốc thang tẩm bổ, thân thể một khá lên. Tạ Nam bên kia cần giấy mực sách vở cũng đã có thể chu cấp. tháng… dường như đã bắt đầu có hy vọng.

Hè đến, lại tới mùa bận rộn. Tạ Đông mỗi làm việc đến khuya mới về. Ta hâm nóng cơm canh chờ huynh về nhà.

Huynh ấy là người thô mộc, vậy mà ăn được mấy miếng, mắt lại đỏ hoe, nước mắt lã chã rơi xuống.

Ta giật nảy mình: “Cơm… khó ăn vậy ?” lẽ tệ tới mức khóc ?

Tạ Đông lắc đầu. Len lén nhìn ta, miệng mấp máy mãi, cuối cùng đỏ bừng cả , nghẹn một câu: “ Ngọc…. cả nhà ta… ơn muội.”