Chương 2

3.

Mùi chua khẳn ở trạm phế liệu xộc thẳng vào mũi, tôi bám lấy khe tủ quần áo, đếm từng chiếc xe ba bánh chạy qua, phải đến mấy chiếc rồi mới dám chui ra.

Vảy máu nơi đầu gối lại nứt, máu hòa với rỉ sắt dính vào quần vải xanh, loang lổ như tranh mực tàu.

Đầu ngõ thoang thoảng mùi bánh rán nóng giòn. Tôi siết chặt nửa cân phiếu lương thực cuối cùng, đổi lấy ba cái bánh gạo ngào đường.

Bà bán hàng nhìn tôi thêm mấy lần. Tôi vội vén mớ tóc ngắn xén dở ra sau tai — chắc lệnh truy nã chưa dán nhanh thế đâu.

Cống nước sau tường nhà máy dệt cũ vẫn còn thông. Tôi dẫm lên gạch vụn, trèo vào từ đó.

Phòng thay đồ cuối dãy có một tủ không khóa, bên trong nhét một bộ đồng phục lao động cũ phủ đầy bụi.

Tôi soi gương thì giật mình: xương gò má bên trái sưng vù, khóe miệng đóng vảy máu, nhìn chẳng khác gì một con du côn.

Bỗng có tiếng bước chân trong phòng rửa mặt, tôi nhanh chóng lẻn vào nhà vệ sinh nữ.

Hai cô công nhân vừa tô son vừa buôn chuyện:

“Nghe gì chưa? Con gái ông Lâm trưởng phòng bỏ trốn rồi đấy…”

“Ừ, nhà trưởng khoa Trần giờ ngày nào cũng đến nhà máy quậy ầm lên…”

Dưới khe vách ngăn bồn cầu, tôi thấy đôi dép nhựa màu hồng chóe của Vương Mỹ Phượng lấp ló qua lại. Tôi nín thở, rút người lui sát vào tường.

Giọng bà ta the thé như cái loa rè, làm bụi trần nhà cũng rơi xuống:

“Tìm kỹ vào cho tao! Con tiện nhân đấy chắc chắn quay lại trộm đồ!”

Tôi đếm bước chân của bà ta rời khỏi, rồi trèo qua cửa thông gió.

Tấm tôn trên mái bị nắng hun cho bỏng rát, khoảnh sân phía xa chồng chất những bao vải vụn, bỗng giật khẽ — ông Trương trông kho đang ngủ gật dưới bóng râm.

Đợi mặt trời xế bóng, tôi lẻn vào đống vải lộn bắt đầu đào bới.

Vải polyester cắt dư nhọn hoắt làm rát tay, nhưng tôi vẫn moi được một tấm vải bông kẻ caro đỏ trắng còn khá nguyên vẹn.

Dưới đáy đống vải, tôi tìm được một tấm vải lao động màu chàm đậm — vừa đủ để cắt may một cái quần dài.

“Đứa nào ăn trộm vải đấy hả?!” — tiếng quát của ông Trương làm tôi giật bắn người, suýt nữa bổ nhào vào đống vải vụn.

Ông lão cầm cái ca tráng men, trừng mắt nhìn tôi, rồi bất chợt nheo mắt lại:

“Con bé nhà họ Lâm?”

Tôi nắm chặt cây kéo, lùi về sau đề phòng. Không ngờ ông lại ném cho tôi một cái túi nhựa:

“Cầm lấy! Nút áo loại thải tháng trước còn dư đấy.”

Thấy tôi ngơ ngác, ông nhổ bã trà ra một bên, làu bàu:

“Mẹ cô hồi trước hay giúp tôi vá đồng phục…”

4.

Lúc trăng lên, tôi dựng tạm một cái bàn nhỏ sau lò hơi.

Chiếc trâm bướm làm cây kim khâu, mười đầu ngón tay bị đâm đến bảy vết, cuối cùng cũng vá xong năm chiếc áo sơ mi cổ búp bê.

Ba giờ sáng, tôi lẻn vào nhà tắm, ngâm đám áo vào bể giặt để tẩy chỉ thừa.

Giữa trưa hôm sau, tôi ngồi xổm bên ngoài bức tường nhà máy, chờ các chị công nhân tan ca đêm dắt xe ra.

Một cô gái trẻ mặt tròn, trên giỏ xe có để nửa chiếc quần len đang đan dở, tôi tiến lại gần, chìa ra một chiếc áo:

“Chị ơi, mua cho con mặc nè, ba đồng một cái thôi.”

Cô ấy cầm lấy chiếc áo, vuốt lớp bèo cổ rồi chậc lưỡi:

“Trên bách hóa bán tám đồng cơ mà…”

Rồi đột nhiên kéo tôi nép vào chân tường:

“Tránh ra mau! Đội kiểm tra tới rồi!”

Tôi ôm gói đồ chui vào hầm trú ẩn, một con chuột chạy sượt qua bàn chân lạnh buốt.

Đợi bên ngoài yên ắng, tôi lần mò bò ra theo vách tường, tay vô tình chạm phải thứ gì đó trơn trượt…

“Đứa nào đấy?!” – chùm ánh sáng đèn pin lia qua.

Tôi quay đầu định chạy, thì phập! — đâm sầm vào một lồng ngực cứng như thép.

Mùi dầu nghêu trên người Trần Kiến Quốc lại xộc vào mũi, khiến tôi buồn nôn. Hắn giữ chặt cổ tay tôi, thở hổn hển:

“Cuối cùng cũng bắt được em rồi!”

Tôi nhấc chân, đá thẳng vào hạ bộ hắn ta — hắn gào lên như lợn bị chọc tiết.

Chiếc đèn pin lăn xuống đất, rọi thẳng vào khuôn mặt trắng bệch của Lâm Tiểu Mai.

Cô ta run rẩy kéo tay Trần Kiến Quốc:

“Anh Kiến Quốc … mình về đi…”

Tôi chớp thời cơ giật lấy đèn pin, choảng! một phát đập thẳng vào mặt ả. Máu mũi Lâm Tiểu Mai lập tức tuôn xối xả.

Trần Kiến Quốc vung dây nịt định đánh lại, nhưng phía xa bỗng có người ho lớn:

“Bên bảo vệ đang tới kiểm tra đấy!”

Tôi lợi dụng lúc họ phân tâm, chui ra khỏi hầm trú ẩn, cắm đầu chạy như điên.

Gió đêm rọc vào phổi như dao cứa, mãi đến khi thấy cây cầu đường sắt tôi mới dám dừng lại.

Dưới chân cầu chất đầy ổ chiếu của dân lang thang. Trong bóng tối, tôi lặng lẽ nhét áo vào hộp sắt — mới phát hiện chiếc trâm bướm đã mất.

5.

Trời chưa sáng, tôi đã ngồi chờ ở cổng sau khu nhà tập thể, rình được một bà cụ dậy sớm đi chợ.

Bà cụ cầm chiếc áo lên soi dưới ánh sáng:

“Đường chỉ cũng thẳng đấy… hai đồng rưỡi, chịu không?”

Tôi cắn răng gật đầu, nhìn bà lục từ cạp quần ra một gói tay bằng khăn tay.

Hôm đó tôi bán được tổng cộng bảy cái áo, tay run rẩy siết chặt mười bảy đồng rưỡi như đang nắm lấy cả mạng sống.

Dùng ba hào mua một bát mì nước, bà chủ quán còn hào phóng thêm cho một nhúm hành lá.

Nước dùng nóng hổi trôi xuống bụng, tôi mới thấy mình đói đến nhường nào — vét đến tận đáy bát cũng bóng đến soi được mặt.

Tối hôm đó, tôi co ro ngủ ở con hẻm sau rạp chiếu bóng, bị mấy gã say đá văng dậy mấy lần.

Lần cuối cùng, có một bàn tay mò vào trong cổ áo tôi.

Tôi vớ được viên gạch lát đường, đập thẳng xuống — máu bắn tung tóe.

Gã kia ôm đầu chửi rủa rồi loạng choạng bỏ chạy.

6.

Hôm sau tôi đổi “địa bàn”, ngồi rình trước cổng một trường tiểu học. Vừa bày hàng ra thì bị một bà già đeo băng đỏ túm lấy áo:

“Buôn lậu trục lợi! Theo tôi về đồn công an!”

Tôi ôm bọc đồ chạy bán sống bán chết, bà ta đuổi theo nửa con phố, đến cuối phải bám vào cột điện mà thở dốc:

“Con nhỏ này… chân chạy nhanh thật đấy…”

Tôi trốn vào nhà vệ sinh công cộng, thay vội sang bộ đồ công nhân nam, nhét hết tóc vào dưới mũ lưỡi trai.

Đi ngang trạm thu mua phế liệu, thấy chiếc tủ cũ từng ngủ qua đang bị tháo dỡ. Bỗng nghe ai đó rao to:

“Đổi vải vụn lấy chậu nhựa đây!”

Tôi len theo chiếc xe ba bánh thu mua hàng cũ ra đến ngoại thành, trông thấy cả núi vải vụn chất cao như đồi.

Dùng năm đồng mua được ba mươi cân vải vụn, rồi thuê một chiếc xe kéo chở hàng về phía vùng ven.

Lúc đi ngang bức tường sau xưởng dệt, tôi còn nghe rõ tiếng gào từ trong vọng ra:

“Dù phải đào ba tấc đất cũng phải lôi con vô liêm sỉ đó về đây!”

Đến khi trời tối đen, tôi mới tìm được một lò gạch bỏ hoang. Mạng nhện phủ kín cả mặt mũi.

Tôi thắp nến, cắt may đến tận nửa đêm, ngón tay bị kéo và kéo cắt đến rộp nước.

Khi hoàn tất, tôi đếm lại — hai mươi chiếc yếm quần xếp gọn gàng thành chồng, chỉ hơi tiếc mấy miếng vá đầu gối may chưa đều nhau.

Lần này rút kinh nghiệm, tôi dậy từ trước khi trời sáng, ngồi ở một góc chợ.

Bà bán trứng vịt ngồi bên cạnh chia cho tôi nửa tấm nilon che mưa, tôi bù lại cho bà một chiếc tạp dề nhỏ.

Lúc phiên chợ sáng đông nhất, bỗng có người kéo nhẹ gấu áo tôi:

“Chị ơi, cái này đổi bằng tem lương thực được không?”

Ngước lên thấy một người phụ nữ mặc áo nhung tăm, trong tay bồng một đứa bé — đôi giày hổ đầu đã bung cả đường chỉ.

Tôi nuốt nước bọt, mở lời:

“Ba cân phiếu lương thực toàn quốc, thêm một đồng nữa.”

Chị ấy không nói hai lời, lập tức kéo túi trong áo ra, móc một chiếc ví tay được khâu bằng tay.

Lúc thu dọn sạp hàng, túi tôi đã nhét đầy sáu tờ phiếu lương thực, cộng thêm hai mươi ba đồng tiền mặt nhàu nát.

Tôi ghé hợp tác xã mua một hộp cao xoa dầu xoa lên vết phồng nước.

Lúc tính tiền, cô bán hàng thối nhầm cho tôi thêm một xu tiền kim loại — nhỏ thôi, nhưng tôi vẫn siết chặt trong lòng bàn tay.

7.

Chiều tối, tôi ngồi xổm bên sông giặt đồ. Đột nhiên có ai đó đá thẳng vào lưng.

Tôi ngã nhào xuống nước, sặc đầy bùn đất. Ngẩng đầu lên, thấy ba tên du côn đang bao vây. Tên răng sún cười hề hề:

“Con nhỏ này né cũng khá đấy chứ?”

Tôi siết chặt đống áo ướt, lùi từng bước. Răng sún vung con dao bật lò xo, bước tới gần:

“Trưởng phòng Lâm dặn rồi, bắt sống được mày là có năm chục.”

Hai tên kia chặn kín đường lui. Tôi dò tay ra sau, mò được một viên gạch cạnh bờ.

Bất chợt tôi hét to:

“Đồng chí công an, bên này!”

Cả bọn giật mình ngoái lại. Tôi vung gạch đập mạnh vào đầu gối răng sún, hắn gào lên chửi rồi ngã nhào xuống sông.

Hai tên còn lại lao vào túm tóc tôi. Tôi cắn ngập tay một đứa, máu văng đầy mặt.

Đúng lúc ấy, một chiếc mô tô phóng tới, đèn pha rọi thẳng vào mắt bọn chúng.

“Tuần tra công an!” – người đàn ông đội mũ bảo hiểm gầm lên.

Bọn chúng hoảng hốt bỏ chạy.

Tôi ngã vật ra bãi sông, ho sặc sụa. Tiếng động cơ tắt dần.

Người đó tháo mũ ra. Ánh trăng chiếu lên chiếc cúc bạc trên áo sơ mi kiểu Hồng Kông của anh ta.

“Cô Lâm ngoài đời còn thê thảm hơn trong ảnh đấy.”

Anh ta đưa ra một chiếc khăn tay xám, tôi hất tay gạt đi.

Anh chỉ cười khẽ, rồi móc từ túi trong áo vest ra một tấm ảnh cũ ngả vàng — mẹ tôi mặc sườn xám, đứng trước cổng xưởng dệt. Sau lưng là biểu ngữ:

“Chúc mừng công – tư hợp doanh.”

Tôi lao tới định giật lại, anh ta giơ tay cao hơn:

“Chu Hoài An — bạn cũ của cha cô.”

Xa xa vọng lại tiếng chó sủa. Anh nhảy lên xe máy, ném cho tôi một bọc giấy:

“Ba giờ chiều mai, cửa sau cửa hàng Hoa Kiều.”

Tiếng động cơ rền vang xa dần. Tôi mở gói giấy — hai mươi tờ ngoại hối phiếu được xếp gọn gàng, bên dưới là chiếc trâm bướm của tôi, cánh còn dính máu.