1

“Mẹ, con đã hết rồi.”

Đầu dây bên kia im lặng vài giây.

“ hết rồi sao?” mẹ hơi sững sờ, nhưng chỉ thoáng chốc sau đã trở lại bình thản. “Vậy tốt. Em con sắp cưới, vẫn thiếu 150 triệu tiền sính lễ. Con là chị nó, giúp một tay .”

Tôi siết c.h.ặ.t trong tay.

Bên ngoài cửa sổ là buổi chiều cuối thu, hoàng hôn như ngọn lửa nhuộm đỏ cả bầu trời. Rực rỡ đến nao lòng.

“Mẹ.”

“Ừ?”

“Suốt 25 năm.” tôi đều đều, “Một triệu trăm mươi ngàn. Hôm nay, con đã hết.”

Bên kia đầu dây, im lặng hoàn toàn.

“Từ hôm nay trở ,” tôi ra ngoài cửa sổ, “coi như hết nợ.”

—

Tôi tên là Lâm Hiểu, năm nay 43 tuổi.

chính xác, cái tên Lâm Hiểu này đã theo tôi suốt 43 năm qua.

Mùa hè năm 1999, tôi 18 tuổi. Năm ấy, tôi thi đỗ một trường sư phạm ở tỉnh. Học năm là 3.200 .

Khi giấy báo trúng tuyển về , mẹ tôi cất kỹ nó .

“Hiểu Hiểu,” bà ngồi trong phòng khách, vẻ mặt khó xử, “ con làm ăn thất bại, mắc nợ tới 800 ngàn.”

Tám trăm ngàn.

Là tám trăm ngàn của năm 1999.

Tôi đứng c.h.ế.t lặng, đầu như ong ong.

“Em con nhỏ,” mẹ tiếp lời, “nó 13 tuổi, phải ăn học. Con là chị, không lo cho nó ai lo?”

Tôi há miệng, định điều gì đó.

“ mẹ có lỗi với con,” mẹ thở dài, “chờ hết nợ, nuôi em con học đại học xong, lúc đó con học lại chưa muộn.”

“Nhưng …”

“Con gái học hành nhiều để làm gì?” Mẹ ngắt lời, “ra đời sớm kiếm tiền, sau này tìm chồng tốt là ổn rồi.”

Tôi quay sang cha.

Ông ngồi trong góc, đang hút t.h.u.ố.c. Khói mờ che khuất gương mặt ông.

“?”

“Nghe mẹ con .”

Chỉ bốn chữ, như bốn nhát d.a.o, đ.â.m sâu tim tôi.

Mùa hè năm đó, tôi không đại học.

Tôi xuống miền Nam, làm nhân ở một xưởng t.ử.

Ngày nối tiếp ngày, trên dây chuyền lặp lại đơn điệu. Sáng 6 giờ dậy, tối 10 giờ tan ca. ngày đứng hơn chục tiếng, hai chân sưng phù như củ cải.

Tháng lương đầu tiên tôi nhận là 1.800 .

Tôi giữ lại 300, lại hết về .

“Nhận rồi.” mẹ trong vui vẻ lạ thường. “Tháng sau nhiều hơn một chút, lãi ngân hàng lại tăng rồi.”

Tôi khẽ đáp “vâng”.

Năm đó, em tôi – Lâm Hạo – 13 tuổi, đang học cấp hai ở thị trấn.

Nó mặc đồng phục , đeo cặp tinh.

tôi, mặc lại đồ cũ nhân bỏ .

Tôi không oán thán.

Vì tôi là chị. đã là chị phải biết lo cho em.

Từ bé tới lớn, mẹ luôn thế. Tôi tin như vậy.

Năm 2004, em tôi 18 tuổi, đỗ đại học.

Không phải trường danh giá gì, chỉ là hệ . Học năm 12.000 .

“Hiểu Hiểu,” mẹ trong hoàn toàn tự nhiên, “học của em con, con lo nhé.”

Lúc đó, tôi đang làm kiểm định chất lượng trong một xưởng may, lương tháng 3.500 .

“.”

Ngày em đại học, tôi không tiễn .

Vì không thể xin nghỉ phép.

Xưởng quy định, nghỉ một ngày bị trừ ngày lương.

Tôi không đủ sức chịu mất thêm tiền.

Bốn năm đại học, học và sinh hoạt của em tổng cộng khoảng 80 ngàn.

Tôi lo hết.

Năm em tốt nghiệp, tôi 28 tuổi.

Tôi nghĩ, có lẽ sắp xong rồi.

“Hiểu Hiểu,” mẹ lại gọi, “em con muốn ở lại thành phố làm , cần mua .”

Tôi sững người.

“Đặt cọc 300 ngàn, con giúp nó chút .”

“Mẹ… con không có 300 ngàn đâu.”

“Con làm bao nhiêu năm rồi lại không có?” mẹ mang theo chút oán trách. “Con ăn một mình, tiêu chẳng nhiều, sao không để dành?”

Tôi cúi xuống cuốn sổ chi tiêu.

Mười năm làm , số tiền về và nợ đã lên tới 470 ngàn.

Tiền tiết kiệm trong tài khoản của tôi, đúng… 87 .

“Mẹ, thật sự là con không có.”

“Không có vay!” Mẹ sốt ruột, “em con là con , phải có chỗ ở yên bề gia thất. Con giúp nó là chuyện đương nhiên!”

Đêm ấy, tôi không ngủ .

Tôi lấy sổ ghi chép ra, lần giở từng trang, từng khoản tiền đã suốt mười năm qua.

Tự dưng tôi bật cười.

Mười năm.

Tôi như con lừa kéo cối xay, cứ miệt mài bước, không ngừng nghỉ, chỉ mong một ngày giải thoát.

Nhưng giờ tôi hiểu, phía trước chẳng có đích đến.

Dẫu vậy, tôi vẫn vay.

Mượn bạn trong xưởng 50 ngàn, người cùng quê 30 ngàn, quẹt thẻ tín dụng thêm.

Cố gắng gom đủ 300 ngàn.

Tiền đặt cọc mua .

Tên , là tên em tôi.

“Chị, cảm ơn chị.” Em tôi trong .

Đó là câu dài nhất nó từng với tôi trong nhiều năm.

Năm 2018, em tôi 32 tuổi.

Nó đã đổi , nào không trụ lâu. Nó rằng “áp lực lớn”, “không hợp”, “sếp khó chịu”.

Tôi khi ấy đã 38 tuổi.

Vẫn làm nhân.

Nhưng đã đổi sang ty khác, lương khá hơn – 8.000 tháng.

“Hiểu Hiểu,” mẹ lại gọi, “em con muốn mua ô tô.”

Tôi không đáp.

“Ở thành phố không có xe bất tiện lắm,” mẹ , “mua xe hết 150 ngàn, con giúp nó phần nào .”

“Mẹ, tiền đặt cọc mua con chưa xong.”

“ đó là tiền con vay . Từ từ rồi .”

Tôi nắm c.h.ặ.t .

“Em con đang tìm bạn gái,” mẹ nhỏ lại, “không có xe, người ta chê. Con nỡ nó cô đơn cả đời à?”

Tối hôm đó, tôi một mình ra bờ sông.

Tựa lan can, dòng nước đen ngòm cuộn chảy.

Gió thổi mạnh khiến đầu tôi nhức buốt.