Chương 9 DUYÊN CẠN LÊ HƯƠNG

Ta lần từ chối, thì cứng rắn, thì dịu dàng, cùng bị hắn hóa giải bằng sự ôn hòa.

Mùa hạ , một trận mưa, lê trong sân kết đầy cành.

Tổ mẫu nằm bệnh, bỗng nhiên xuống giường, thần sắc sáng rõ, ngồi trên bậc thềm, ngoắc Tạ Tự , hiền từ gọi:

“Tiểu tử nhà họ Tạ, đây.”

Tạ Tự bước nhanh, nửa quỳ bên cạnh.

“Quả là tuấn tú.” Bà xoa mặt hắn, :

“Ngươi là một lang tốt.”

“Bốn năm trước cha nó chết oan trong ngục, A sinh tử chưa biết, ta nằm liệt giường, y lang nói muốn giữ mạng chỉ còn tìm lão sâm.”

Giọng bà chậm rãi:

“Một củ sâm ngàn lượng, khác gì lấy mạng ta. Con bé ta khóc nức nở bên giường, cầu ta nán . Lê nương của ta đường cùng, tìm tới phủ Bá.”

Ta và A đỏ mắt, quay đi.

Tạ Tự dường như đoán ra bà muốn nói, vội lắc đầu.

Bà :

“Đem ân tình đổi chác, là chúng ta sai, ta thẹn lắm. Có lúc ta muốn buông bỏ, không đành lòng rời cháu gái. Nó chịu quá khổ, ta hứa bầu bạn, trong phủ Bá, tiếng nói của nó nhẹ như lông. Chúng ta có lỗi, sao dám đến đó hưởng cùng?”

“Không, không phải.” Tạ Tự nghẹn ngào:

“Là ta bất hiếu, sớm nên đón người vào.”

“Ta không trách ngươi, Tạ lang . Phủ Tấn Ninh vốn nhân hậu, ngươi là tử. người vốn dĩ ngang trái. Củ sâm giữ mạng ta bốn năm, khiến ta và Lê nương xa bốn năm đoàn viên.”

Bà dịu dàng:

“Như sự của hai đứa, ý nguyện thành, duyên phận đứt đoạn.”

“Vợ chồng một hồi, song tình nông duyên cạn, có phận có duyên.”

Bà xoa đầu hắn, giọng nhẹ:

“Biển mênh mông, hãy buông nhau một đoạn.”

Tạ Tự cúi thấp đầu, bờ vai run rẩy, nước mắt rơi lặng lẽ.

Gió nổi lên.

Tổ mẫu nhìn vườn lê, mỉm :

“Tiếc thay, kịp ăn lê năm .”

22

Lần ta gặp Tạ Tự là vào đầu thu, mùa lê chín, sau ta cùng A lo xong tang sự cho tổ mẫu.

Xe ngựa đi đến Trường đình ngoài thành, A ghì cương nói:

“Á tỷ, phía trước đình tiễn khách có Tạ đại nhân.”

Ta vén rèm xuống xe, trong đình Tạ Tự đứng thẳng, tay chắp sau lưng, một thân trường bào lam gấm, lưng thắt đai bạc, áo thêu ám văn mây hạc, phong tư tuấn nhã như ngọc.

Áo , đường thêu mây hạc kia, do chính tay ta từng may thêu.

Trong đình hương trà lượn tỏa, ta và hắn ngồi đối diện. Hắn rót cho ta một chén, mỉm hỏi:

“Lần này là muốn đi đâu?”

Ta cúi đầu nhấp trà, hương lan thoang thoảng:

“Thục Châu”

Không khí lặng im một hồi, mãi sau hắn nói:

“Thục Châu à, đất trời phì nhiêu, là nơi thiên phủ, quả thực là chốn tốt lành.”

Ta chỉ khẽ .

“…Lê nương.” Hắn cúi đầu, giọng trầm thấp chậm rãi, “Có đôi ta nửa đêm bừng tỉnh, hối hận, đau đớn.”

“Ta thường nghĩ, giá như đêm tân ta dịu dàng , giá như năm cầu theo ta đi外放, ta chịu đưa theo… tâm tư tinh tế như thế, nếu ta chịu buông thành kiến, có lẽ đến kết cục hôm .”

“Chuyện qua rồi.” Ta mỉm :

“Phủ Bá rất tốt, chàng rất tốt, chỉ là… không hợp ta.”

“Phải.” Tạ Tự nhạt:

“Chim rồi phải bay cao.”

Hắn đứng dậy, lấy trà thay rượu, ôn hòa:

“Ngàn dặm phía trước, hãy tự bảo trọng.”

Ta cùng hắn đối ẩm:

“Dù chân trời, vẫn như kề bên, xin chàng giữ gìn.”

Xe ngựa lăn bánh.

Ta ngoái nhìn, bóng dáng Tạ Tự nơi cửa thành dần nhỏ đi, cùng biến mất nơi tầm mắt.

Ngẩng đầu, trời xanh sáng sủa, gió thu mát lành.

Yến tước bay về phương Nam.

Hậu ký

: “Xin chào quý vị, hoan nghênh đến chuyên mục Họa Thiên Niên. Hôm chúng ta mời đến Giáo sư Dư của Đại học Yên Kinh, cùng tái ngắm thế giới trong tranh của Thẩm Lê.”

Giáo sư: “ là bạn cũ, không cần giới thiệu .”

: “Giáo sư, nghe nói ‘Nhất Tuyết’ khai quật xác nhận là chân tích của Thẩm Lê?”

Giáo sư: “Qua ngành hợp tác thẩm định, dù tranh này không đề khoản hay ấn chương, từ bút pháp, bố cục, dùng màu, chứng thực là tác phẩm thời kỳ đầu của Thẩm Lê.”

: “Việc này gây xôn xao dư luận, không chỉ vì Thẩm Lê gọi là ‘đỉnh lưu’, còn vì ‘Nhất Tuyết’ tìm thấy trong phần mộ đại thần Tạ Thành thời Hoàn triều. Dù chính sử hay dã sử, có ghi chép duyên giữa hai người.”

Giáo sư: “Phải nói, họa giữ gìn quá tốt, chắc hẳn sinh thời chủ nhân vô cùng trân quý.”

: “Cả Tạ Thành thăng trầm, quan đến chức Thủ phụ, duy chỉ nhân lận đận. Sau hòa ly Thẩm Lê, nghe nói cả không cưới thêm.”

Giáo sư: “Chính sử về nhân của ông chép rất ít, có thể chắc rằng ông không con, về sau nhận một đứa từ tông làm nghĩa tử.”

: “Chuyện tình oán hận đến vẫn còn người say sưa bàn tán. Không ít người tiếc nuối, rằng nếu sự kéo dài, hẳn là giai thoại cầm sắt hòa ca.”

Giáo sư: “ e , Thẩm Lê sẽ có danh tiếng ngày . Nghệ thuật bà đạt , không chỉ vì tranh mang thần vận xuất trần, còn vì trình trải khắp sơn xuyên, mây nước, mở ra dòng tranh thủy mặc điền viên.”

“Bà lấy thân phận nữ tử bổ khuyết khoảng trống lịch sử, hiện lên hình tượng người phụ nữ thanh nhã khoáng đạt. Về sau bà tín Phật, tranh vẽ thường có thiền ý, thông đạt thiên cơ, khiến sau văn nhân phụ nữ tìm trong đó cảnh giới lý tưởng. Người không chỉ yêu tranh Thẩm Lê, còn yêu nhân bà.”

: “Đúng vậy, nếu chung thân Tạ Thành , bà chỉ là một phu nhân vô danh trong sử sách, đâu còn Thẩm Lê.”

“Có thuyết nói, so sơn thủy, bà càng yêu vẽ lê, về sau ít xuất hiện. này có thể chứng minh không?”

Giáo sư: “Quả thật, Thẩm Lê rất thích vẽ lê, thường thấy ở giai đoạn đầu, tranh còn non, chứa u buồn, song sắc màu trong trẻo, ý cảnh thấp thoáng thần vận hậu kỳ. Ta cho rằng, thời bà bị giam trong khuê viện, tầm nhìn hạn chế.”

“Đến hậu kỳ, bà vẫn vẽ lê, chỉ là giữa muôn sơn thủy điền viên, không còn nổi bật. , cháu gái bà gom hết tranh lê, biên tập thành tập, chính tay bà đề chữ.”

“Thẩm Lê một phong phú rực rỡ, thọ tám mươi tuổi, là điều hiếm có ở thời đó. Tương truyền họa cùng của bà là lê, cháu gái phát hiện, thấy lê trắng rụng khắp người, bà nắm bút, an nhiên ngủ dưới tàng lê.”

: “Tập tranh , Thẩm Lê đề chữ gì?”

Giáo sư: “‘Sầu lắng đông lan nhất tuyết, nhân sinh minh bạch mấy phần trong.’ Tập mang tên ‘Nhất Tuyết’.”

(Toàn văn hoàn)