Chương 1

Từ nhỏ, tôi đã không được coi là con gái trong nhà.

Tôi là công cụ, là người hầu, là cái bóng thừa thãi sống dựa hơi.

tôi thi đỗ thủ khoa toàn thành phố, cầm được giấy báo trúng tuyển Bắc Đại – ai cũng nghĩ tôi được tự do…

Nhưng không.

Mẹ tôi ép tôi về nhà gả chồng, chỉ đổi lấy tiền sính lễ – mua nhà cho anh cả.

Mà buồn cười thay, anh cả giờ điên rồi.

Anh hai thì bỏ nhà, không thèm nhận họ hàng.

Trước mắt tôi, chỉ còn người cha què chân – người mẹ đã hóa điên.

Một cái gia đình rách nát, mà họ vẫn muốn tôi gánh vác?

Xin lỗi. tôi – đứa con gái từ nhỏ bị khinh rẻ, đánh đập, cấm cản đủ đường – giờ còn lý do gì ở lại.

Tôi đã ngoan, nhẫn nhịn…Giờ thì không .

1

Tôi ra đời, vốn không nằm trong mong đợi bất kỳ ai.

Lúc mẹ mang thai tôi, bà đã có hai anh trai một chị gái.

Ban , mẹ định phá thai, nhưng phát hiện mình mang thai, thai đã được sáu tháng.

Bác sĩ sức khỏe mẹ yếu, lúc này mà phá thì dễ xảy ra chuyện.

Nghe nói, là bà nội đứng ở cửa lên tiếng quyết định:

“Con gái thì con gái, trong nhà có hai đứa con gái, sau này hay mỗi đứa đổi được một cô con dâu về cho hai đứa cháu trai.”

Thế là tôi ra đời trong một hoàn cảnh ai mong chờ, gánh trên vai trọng trách nâng đỡ con cháu nhà họ Lý.

Mẹ không thích tôi.

trước tôi, bà đã có ba đứa con rồi.

Với một đứa con gái út, đứng thứ tư tôi, bà thật sự còn bao nhiêu tình mẫu tử chia sẻ .

Nghe nói, ngày thứ hai sau sinh tôi, mẹ đã xuống ruộng làm việc rồi.

anh cả sắp khai giảng, cần tiền đóng học, mẹ vội vàng chở lúa đi bán lấy tiền.

Cũng bởi vậy, ngay từ ngày thứ hai chào đời, tôi chưa được uống giọt sữa mẹ nào .

Tất nhiên, nhà cũng có tiền mua sữa bột cho tôi.

Nhưng, luôn có cách xoay xở.

Ví ở quê, cơm bằng nồi to, chắt lấy nước cơm ra trước, rồi hấp phần cơm lên.

Cả nhà – cha mẹ, anh chị – cơm, còn phần nước cơm, là dành riêng cho tôi.

Có lẽ rõ không nên gây phiền toái cho cha mẹ, chị cả rằng từ tôi dễ nuôi.

Tôi bao giờ quấy khóc, luôn ngoan ngoãn nằm yên trên giường, chờ người lớn đút cho .

Hồi nhỏ, tôi chưa mắc bệnh lần nào.

Chỉ có điều thân thể gầy gò, thấp , tóc thì rối tổ chim, khô khốc ngả vàng.

Đến lúc ba bốn tuổi, tôi đã có thể đỡ đần việc nhà.

Ví dụ chạy chân đưa nông cụ ngoài đồng cho cha mẹ, cùng chị cả ra bờ đê giặt quần áo cho cả nhà, ngồi bên bếp nhóm lửa chị cơm.

Tôi thích nhóm lửa .

Bởi chị cả tôi vụng về, hay lửa tắt giữa chừng.

Nên chị mắng tôi ngốc, chen giúp tôi củi.

Tôi rút lui, co một góc, lôi một đoạn len ra chơi trò bện dây chun.

Lúc này, chị cả lại thấy tôi thông minh.

tôi ba bốn tuổi, nhưng đã bện dây nhanh gọn, đẹp mắt.

Tôi có thể bện ra đủ kiểu mẫu mà lũ trẻ trong chưa thấy, mà dây bao giờ bị rối hay thắt nút.

Nhưng… dù có trốn việc đến thế nào, lần sau chị cơm, chị vẫn gọi tôi đến phụ.

Ký ức tuổi thơ ít ỏi vui vẻ tôi, chính là những lần ngồi nhóm lửa bên bếp lò.

2

Tôi nghĩ, mình đi theo con đường đời chị cả.

Mỗi sáng, chị cả dậy sớm cơm cho cả nhà, rồi chuẩn bị phần cơm trưa cho hai anh mang đến trường.

Đợi mọi người sáng xong, chị lại dọn dẹp, rửa bát đũa.

Sau đi hết nơi này đến nơi khác cắt cỏ – đầy ắp một gùi cỏ tươi cho gà, vịt, heo – rồi đem về nhà băm nhỏ.

Cỏ cho heo thì chín.

Chị một nồi lớn, trộn cám, đổ đầy một thùng, rồi gánh ra chuồng heo cho chúng .

Cho đàn gia súc gia cầm xong, chị còn quét dọn nhà cửa, sân vườn, rồi xách thùng ra bờ mương giặt quần áo cho cả nhà…

Lịch sinh hoạt chị, ngày nào cũng kín mít vậy.

Mẹ , đợi chị cả lấy chồng rồi, mấy việc đến lượt tôi gánh.

Lúc ấy chị mười hai tuổi, mẹ đã nói bốn, năm năm là gả đi được rồi.

Thế nên tôi cứ lẽo đẽo theo chị, học làm việc nhà.

Chỉ là, tôi luôn thắc mắc – tại sao mấy việc này không ai bắt anh tôi học?

Anh cả với anh hai, sáng sớm nào cũng đeo túi vải mẹ may, tung tăng đi học.

Chiều về, vứt phắt túi xuống là chạy khắp núi chơi đùa, ai nói gì.

Bước ngoặt cuộc đời tôi xảy ra một buổi trưa hè râm ran tiếng ve.

Mợ dâu đến nhà chơi.

Mợ cố gắng thuyết phục cha mẹ tôi cho tôi đi học.

Mợ dâu khác hoàn toàn so với mọi người trong – mợ là cô giáo.

Là nữ giáo viên duy trong vùng lúc bấy giờ, được kính trọng.

“Em dâu à, không chị không muốn đâu.”

“Nhưng trong nhà đã có hai đứa con đi học rồi, áp lực tài chính lớn lắm, làm sao còn lo nổi tiền học cho con Yến chứ?”

Mẹ tôi nói, vò tay, trông khó xử.

Thời , học tiểu học là đóng tiền.

Mà mấy nhà trong hiếm ai cho con gái đi học.

Nếu nhà nào cho con gái tới trường, ngoài mặt thì không ai nói gì, nhưng sau lưng cả bàn tán, nhà ngu, nuôi con dâu tương lai cho người ta sung sướng quá.

Nhưng mợ dâu tôi là ngoại lệ.

Mợ mồ côi cha mẹ từ nhỏ, lánh nạn đến vùng này.

Nghe nói trước kia nhà mợ giàu.

Nên cái thời người người còn không đọc chữ, mợ đã văn với toán, đọc thơ cổ vanh vách, còn viết chữ lông đẹp.

cơ duyên nào , mợ lọt mắt một vị lãnh đạo huyện xuống kiểm tra công tác, liền được bổ nhiệm làm giáo viên ở .

Nghe kể lúc mợ gả cho cậu, bà ngoại tôi ghét mợ.

mợ yếu ớt, làm việc chậm, tay chân không khỏe.

Sau này, mợ trở thành nữ giáo viên duy trong , người có học thức , còn được nhà nước trả lương đàng hoàng.

Bà ngoại được thơm lây, ra đường đi đâu cũng được khen.

Ai nấy đều bà ngoại có phúc, bà cũng từ càng ngày càng quý mến con dâu hơn.

Sau này cậu tôi bệnh nặng rồi qua đời, mợ dâu một mình gồng gánh nuôi anh họ tôi – anh Toàn – khôn lớn.

Cũng vậy, cha mẹ tôi bắt nhận ra rằng học nhiều không chuyện xấu.

Học nhiều thật sự có thể kiếm được nhiều tiền.

Cũng nhờ mợ dâu tác động, cha mẹ cắn răng cho hai đứa con trai đi học.

Nhưng một đứa con gái ư?

Thì định là không đời nào!

3

“Vậy thế này đi, học phí Yến Yến em lo.”

Tôi bất chợt ngẩng nhìn mợ dâu, bị món quà từ trên trời rơi xuống này làm cho choáng váng.

Có lẽ ngay từ dì dâu cũng không kỳ vọng gì chuyện ba mẹ tôi chịu bỏ tiền cho tôi đi học.

Mợ thẳng tay đưa ra quyết định ấy, không chỉ tôi choáng, mà cả mẹ tôi cũng sững sờ.

“Không … em dâu à, con Yến thì có gì tốt chứ?”

“Hay là vầy đi, chị giúp lo học phí cho thằng Hạo đi!”

Hạo chính là anh hai tôi, đến tuổi đi học đã được cho đến trường đúng hạn.

Mợ dâu mở lời nói muốn giúp tôi, không ngờ mẹ tôi lại lập tức muốn chớp lấy cơ hội, chuyển suất cho con trai.

Tôi bàng hoàng nhìn mẹ.

Tại sao chứ?

Tại sao bà không những không cho tôi cơ hội, mà đến có người khác muốn cho tôi cơ hội, bà cũng muốn cướp đi?

Đây là lần tiên trong đời, tôi cảm nhận rõ rệt sự phẫn uất, bất công tủi thân đến thế.

Tôi nhìn mợ dâu, thầm cầu nguyện trong lòng:

Đừng… xin đừng mà, mợ ơi. Làm ơn, hãy cơ hội cho cháu.

Mợ bước ngang qua tôi, khẽ vỗ nhẹ lên vai.

Dường muốn trấn an tôi đừng lo lắng.

“Chị à, em nói thật lòng nhé.”

“Lúc sinh Toàn, em tổn thương sức khỏe, đời này không thể sinh con gái.”

“Cho nên em muốn giúp đỡ một gái đi học. Con gái thường tình cảm, sau này em già rồi còn có người bầu bạn, tâm sự.”

“Ban em nghĩ, chị anh Quỳnh là anh em ruột với em, thì giúp con Yến nhà chị cũng là chuyện hợp tình hợp lý.”

“Nhưng mà… haiz, cũng tại em suy nghĩ chưa chu toàn, nhà mình cũng nhiều chuyện thật, giữ lại hai đứa con gái làm việc nhà .”