Hương Đậu Xanh Ngày Giáp Hạt

Bà Hai Mận, cái tên gắn liền với sự tảo tần của xóm Hạ, lặng lẽ bước tuổi thất thập. Bên cạnh bà là thằng , đứa cháu nội mồ côi, nay thành một cậu bé mười tuổi với đôi mắt biết cười. Mùa giáp hạt – cái thời khắc đất trời ngái ngủ, thóc lúa chưa kịp căng mình trên đồng – luôn kéo theo một hơi thở mệt mỏi căn nhà vách đất của hai bà cháu.

chái bếp lạnh lẽo, bồ gạo trơ đáy, lại lưng hũ gạo lứt bà dành dụm cho những ngày trời. Quý giá hơn cả, là một nắm đậu xanh khô cong, nằm nép mình dưới đáy lu sành, thứ đậu sót lại từ vụ Đông năm ngoái.

Trưa nay, nắng đổ lửa chạy về, khuôn mặt lấm lem lại rạng rỡ lạ thường: “Bà ơi, mùi gì thơm thấu trời! Nhà Ba Thắm cỗ giỗ, mùi xôi chè ngọt lịm, bay cả đầu ngõ!”

Bà Hai nhìn cháu, cái yết hầu nhỏ bé của nó khẽ nuốt khan, lòng bà nghẹn lại. Từ bao giờ, một chén chè ngọt lại thành ước mơ xa xỉ vậy. Bà chẳng dám bén mảng sang nhà hàng xóm, sợ mang cái tiếng “người nghèo chực chờ hơi hám nhà giàu”.

Tối , bữa cơm tối của hai bà cháu đạm bạc rát cổ: hai củ sắn luộc già cỗi, khô khan, chấm muối vừng nhạt thếch. Ánh đèn dầu hột vịt hắt bóng bà cháu run rẩy trên vách tường loang lổ.

“Bà ơi, sắn này nhai hoài không … Bà kể con nghe đi, chè đậu xanh nó ngọt thế nào? Nó bằng dừa không bà?” – hỏi, ánh mắt khao khát như muốn nhìn hương lời kể của bà.

Bà Hai đưa tay vuốt tóc cháu, nụ cười như cố giữ lại ấm áp cuối cùng. Bà đứng dậy, lấy nắm đậu xanh duy nhất ấy . Đậu ngả màu mốc xám, vẫn là cứu cánh cho lời hứa của bà.

“Thôi được. Mai Bà sẽ chè. Ngọt lịm, bùi! Bà sẽ sang xin dừa nhà bà , cho cháu một bữa trò!” – Lời hứa thốt , dù bà biết rõ sự khó khăn khi phải ngửa tay xin xỏ.

Sáng hôm sau, bà Hai Mận cẩn thận đãi nắm đậu xanh, nhừ chiếc nồi gang thủng đáy. Mùi đậu xanh lan , đ.á.n.h thức cái đói bụng người. nồi chè thiếu vắng ngọt của , cái của dừa, nên nhạt nhẽo, vô . Lời hứa với cháu như một gánh nặng đè lên vai bà.

Cuối cùng, bà Hai đành lấy hết can đảm, ôm cái chén sành không sang nhà bà Hường. Bà là người vừa thu hoạch dừa, nhà cũng không khá giả gì nổi tiếng là rộng rãi.

“ à… biết là phiền, cho xin dừa được không? Thằng nó thèm chè quá. được nồi đậu xanh, không dừa, không , nó nhạt nhẽo quá. cứ tính nợ, bao giờ mớ rau hay mớ tép, gửi lại gấp đôi.” – Bà Hai Mận nói, giọng nghèn nghẹn vì sự túng thiếu.

Bà Hường, đôi tay lấm lem đất, nhìn đậu xanh lạt lẽo của bà Hai thì thấu hiểu. Ở nông thôn, không gì nhục bằng việc phải ngửa tay xin . Bà không chần chừ, đi bếp.

Bà không vắt một dừa óng ả chè, hào phóng xúc thêm hai thìa vàng sóng sánh như mật ong.

“Thôi chớ bà Hai ơi! Chuyện cỏn con này bà nợ nần gì. Đậu với dừa nó mọc từ đất nhà mình cả thôi. Bà cầm về ngay, cho thằng nóng. Giữ sức khỏe nuôi cháu là mừng rồi. Đừng ngại ngùng làm gì!” – Bà Hường đẩy chè đầy đặn lại cho bà Hai, ánh mắt chứa chan tình người.

Bà Hai Mận cảm động mức mắt chực trào. Cái ngọt không nằm , thấm đẫm tấm lòng. Bà về, khuấy đều. thơm của dừa, ngọt thanh của quyện đậu xanh, biến món chè giáp hạt thành một niềm hy vọng.

Trưa hôm ấy, thằng về. Nó bà bê chè đậu xanh vàng ươm, tỏa hơi ấm áp và mùi thơm cồn cào.

“Ôi, chè của bà! Ngọt thật bà ơi!” – Nó reo lên, quên cả nắng nóng mệt mỏi.

Nó từng thìa nhỏ, chậm rãi tận hưởng. Bà Hai nhìn cháu ngon lành, lòng mình thanh thản hơn bao giờ hết. chè đạm bạc ấy, nhờ tình làng nghĩa xóm, nên bùi ngọt, trọn vẹn. Nó không là thức lấp đầy cái bụng đói, là minh chứng sống động cho sự đùm bọc vô giá giữa những con người cùng chung cảnh nghèo khó.