Chương 3

12

Thời ở nông thôn, ly hôn rất hiếm.

Vậy mà khi đến trấn, bố tôi và mẹ đi vào chưa đầy mười phút, lúc bước ra… trên tay đã có một tờ giấy chứng nhận ly hôn.

Nhìn tôi và chị, mẹ tôi bật cười khẩy, quay sang nói với bố:

“Hồ Quốc, ông cứ dắt theo hai đứa ăn bám đó mà sống khổ đi!”

“Một lão nông cày ruộng còn mơ nuôi ra hai con phượng hoàng?”

“Cứ lo mà cho chúng đi học đi. Tôi muốn xem thử, ổ gà rách nát nhà họ Hồ các người… có đẻ phượng hoàng không!”

Trong mẹ tôi, rời khỏi bà đồng nghĩa với việc ba bố con tôi chắc chắn một bữa cơm nóng cũng không có mà ăn.

ngay tối đầu tiên sau ly hôn, bố tôi đã làm cho tôi và chị một đĩa trứng hấp nóng hổi to đùng.

Màu vàng óng, bên trên một lớp dầu thơm và hành lá xanh mướt.

Bố tôi vừa xoa tay vừa sốt ruột giục chúng tôi ăn:

“Ăn nhanh đi cho nóng, bố đập ba quả trứng vào đấy đấy.”

“Ly hôn cũng tốt. Từ giờ trứng nhà mình không đem cho nhà cậu nữa.

Bố dành hết… cho con gái bố ăn!”

Tôi và chị nước lưng tròng, lấy muỗng múc hai thìa vào bát của bố.

“Bố ăn đi. Mình cùng ăn với nhau!”

13

Sợ mẹ lặp lại kiếp trước, lừa chị tôi đi hôn ,

sáng hôm sau, tôi và bố đưa chị thẳng lên huyện, gửi vào trường cấp ba nội trú.

Trên đường , tôi kéo bố vào hợp tác xã tín dụng, đem hơn một nghìn tệ tích góp cả chục qua của nhà tôi — gửi vào sổ tiết kiệm.

May mà gửi kịp.

Vừa đến cổng, từ xa đã thấy mẹ tôi đứng chờ, sốt ruột đến mức đi qua đi lại.

Thấy hai bố con , bà sáng hẳn, lao đến nắm chặt tay bố tôi:

“ Quốc! Nhà mình còn hơn một nghìn tệ đúng không? Mau đưa đây, tôi có việc gấp!”

Bố tôi cảnh giác, lùi lại một bước:

“ đó là dành cho và Tâm Tâm đi học. Ly hôn lúc trước chúng ta đã nói rõ rồi.

Ai cũng không được động vào.”

Mẹ tôi giậm chân:

“ học hành sau!

Em anh chủ xưởng gạch lừa, giờ nợ hàng một đống! Họ nói nếu không trả, thì bắt em anh vào tù!”

“Đó là em ruột của anh! Chẳng lẽ anh nhìn họ ngồi tù được sao?”

“Tôi đã em rể ra ngoài lánh tạm, còn … tôi nghĩ cách!”

Nghe mẹ tôi bắt đầu ôm đồm lần nữa, bố tôi hít mạnh một hơi, hỏi không tin :

“Cô nghĩ cách?

Trương , cô có biết họ nợ hàng bao nhiêu không?!”

“Những ba vạn tệ!

Còn chưa tính lãi!

Cô trả bằng cách nào?!”

Mẹ tôi tỉnh bơ:

“Thì chẳng phải còn có mấy người sao?”

“Tôi tính rồi — nhà mình có hơn một nghìn tệ, đem nộp trước coi như lãi tháng .”

“Phần còn lại thì ông đi mỏ than.

Nghe nói làm dưới hầm lương cao lắm, mỗi tháng được hai ba trăm.

Một hai ba nghìn, ráng bảy tám là trả xong!”

“Còn nữa, với Tâm Tâm cũng cả rồi, đến lúc lấy chồng, cứ xin sính lễ nhiều một chút, biết đâu ba là trả sạch nợ rồi cũng nên!”

“Em ông vì trốn nợ mà phải xứ đi, khổ lắm.

Khi mình trả xong nợ giúp họ, họ lại thôi…”

Mẹ tôi cứ thế nói một tràng, hoàn toàn không nghĩ rằng:

Làm mỏ than là việc nguy hiểm chết người,

xuống hầm nặng nhọc, độc hại như thế, bố tôi… chưa chắc sống bảy tám .

Chỉ là — lần , bố tôi không nhịn nữa.

14

“Trương , tôi chưa từng đồng ý trả nợ thay , cũng chưa từng đồng ý làm người lãnh cho .”

“Đã là chữ tự tay cô ký, thì món nợ đó… cô tự mà trả.”

Nói xong, bố tôi đẩy mẹ tôi sang một bên, mở khóa cổng, dắt tôi vào nhà.

Mẹ tôi sững người một lúc, không tin , lặp lại như máy:

“Sao được? Tôi đã đồng ý với rồi, nhà mình trả khoản vay đó giúp họ…”

Tôi cong môi, nhìn mẹ bằng một nụ cười nhạt:

“Mẹ, đó là mẹ hứa với người ta. Không phải con. Không phải bố.”

“Đừng quên — mẹ với bố đã ly hôn rồi.”

mẹ đỏ lên, bà vội chộp lấy tay tôi:

“Bố mày ly hôn với tao thì ly, còn mày với chị mày thì sao? Hai đứa là con ruột của tao!”

“ hàng nói rồi, tao là người lãnh, chú mày trốn thì tao phải trả nợ. Tao là mẹ tụi mày, mẹ thiếu xem như hai đứa thiếu !”

Mẹ lại muốn dùng logic trái khoáy của bà, ép tôi và chị gánh khoản nợ ba vạn tệ đó.

Đời , tôi không bao giờ ngu dại mà gánh thay nữa.

Tôi quay lại, lạnh lùng nhìn thẳng vào bà:

“Khoản nợ đó không liên quan gì đến con và chị. Tụi con không trả một xu!”

“Mẹ không phục thì cứ đi hỏi hàng xem — họ đến đòi mẹ, hay là đòi con và chị?”

Nói dứt câu, tôi đóng cửa rầm một tiếng, mặc kệ mẹ tôi gào khóc vật vã ngoài cổng.

15

Mẹ tôi cuối cùng vì sĩ diện, vẫn cắn răng chấp nhận trả khoản vay thay chú — dù lần không còn bố tôi bóc lột.

Không còn ai khổ thay, mẹ đành phải ra công trường làm việc, khuân gạch xúc cát tích góp từng đồng trả nợ hàng.

những ngày đó chưa kéo dài bao lâu thì cậu mợ đột ngột từ thành phố kéo bà .

Mẹ tôi mừng đến rơi nước , tưởng họ muốn chia giúp bà trả nợ.

cậu vừa mở miệng trách móc thì mợ đã cản, đỏ khóc lóc:

“ à, nợ hàng thì trả từ từ cũng được… cưới hỏi của con trai chị, thì một ngày cũng không chờ !”

Hoá ra anh họ tôi làm bạn gái có thai.

Bên nhà gái mở miệng đòi sính lễ tám nghìn tám,

không cho thì báo công an, tố cáo anh họ tội cưỡng gian — tù ngay.

Mợ quỳ sụp xuống nắm tay mẹ tôi, khóc nghẹn:

“ , giờ chỉ có cô mới cứu được cháu trai trong nhà!”

Mẹ tôi ngơ ngác:

“Cứu tôi? Tôi lấy đâu ra số như vậy?”

Rồi như chợt nhớ ra điều gì, bà cuống quýt bổ sung:

“ đừng… đừng nói hôn nữa nhé!

Lần trước vì hôn của Diệu Tổ mà suýt Tâm Tâm chém chết rồi…”

Mợ tôi vội giải thích:

“Không phải hôn ! Nhà gái nói tuổi chút cũng không sao — chỉ cần người đó phục vụ cả nhà họ ăn uống, dọn dẹp… và đẻ con trai cho họ là được!”

Rồi mợ tôi nói câu khiến toàn thân tôi lạnh ngắt:

“ , tôi với anh chị bàn rồi.

Cô cũng đâu phải quá tuổi…

Hay là — chị đi hôn cho Diệu Tổ đi?”

16

Nghe nói muốn bà đi hôn , mẹ tôi lập tức nổ tung.

Kiếp trước, khi ép chị tôi gả đi, bà còn nói nào là:

“Đàn ông tuổi mới biết thương vợ.”

“Nào là ăn chơi cờ bạc chỉ vì chưa có vợ, cưới vợ vào là hết.”

“Nào là có phụ nữ quản thì ngoan.”

Vậy mà đời , đến lượt chính mình, mẹ tôi lại chần chừ.

“Tôi nghe người ta nói, thằng đó gần bốn mươi rồi mà vẫn chẳng làm nên trò trống gì. Ăn – uống – cờ bạc – gái gú đủ hết. Ngay cả mấy cô góa trong làng còn chê.

Tôi gả cho loại người như vậy kiểu gì được?”

Mợ tôi nghe xong liền nóng:

“Sao lại không được? Anh cô chẳng phải cũng ăn uống cờ bạc đủ cả đó sao? Vợ chồng tôi từng vẫn sống được với nhau đây thôi!”

“ à, đàn ông ai chẳng thế! Có vợ là tự khắc ổn.”

“Hơn nữa, Diệu Tổ là đích tôn của nhà họ Trương! Chẳng lẽ cô nỡ nhìn trẻ tuổi mà phải ngồi tù sao?”

Mẹ tôi dao động.

Chỉ cần bà hơi do dự, cậu mợ lập tức chuốc rượu cho say, rồi đẩy thẳng mẹ tôi vào phòng tên độc thân già kia.

Lần tiếp theo tôi gặp lại mẹ — đã là một tháng sau.

Mẹ tôi đánh thê thảm, mặt mũi sưng vù, tím xanh. Bà lê lết chạy nhà, khóc lóc xin bố tôi tái hôn.

Bố tôi thấy mẹ đánh nặng thì lóe lên chút xót xa, đang bước lên đỡ thì tôi siết tay ông kéo lại.

“Mẹ, vô duyên vô cớ người ta đánh mẹ à?

Mẹ nói rõ đi. Nếu thật sự là lỗi của hắn, con và bố đi báo công an ngay bây giờ.”

“Đừng… Không được báo công an!” — mẹ tôi hốt hoảng xua tay.

Bố tôi lúc cũng tỉnh táo lại, mặt lạnh như băng:

“Nếu cô không nói thật, tôi cũng không dám chứa chấp.”

Mẹ tôi ấp a ấp úng:

“Chẳng phải… chẳng phải là… ông bác họ bên ngoại tôi sao…

Ông đi ăn nhậu ở ngoài uống nhiều quá, đột quỵ liệt nửa người…

Người nhà lại không ai chăm… Ông cầu xin tôi… là người thân, chẳng lẽ tôi mặc ông chết đói sao?”

“Rồi sao nữa?” – giọng bố tôi lạnh hẳn.

Mẹ tôi càng lúng túng:

“Rồi… tôi nghĩ, mang bác nhà tôi nuôi dưỡng… dù sao cũng chỉ thêm một đôi đũa…”

“ người kia không , tôi ‘ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng’.”

“Tôi làm việc tốt mà! Sao lại nói tôi phản bội nhà chồng?”

“Với lại, bác họ là ruột thịt nhà tôi, sao gọi là người ngoài được?”

Nói đến đây, mẹ tôi lại bày ra ý tưởng khiến tôi và bố suýt ngã quỵ:

“ Quốc, nhà anh rộng mà.

Tâm Tâm nấu cơm cho một người hay hai người thì cũng như nhau —

hay là anh cho bác họ tôi sang đây ở tạm nhé?

Dù sao cũng chỉ thêm đôi đũa…”