Chương 3

7.

Tết trôi qua.

Gia đình tôi được thôn đưa vào danh sách hộ nghèo cần hỗ trợ.

Để chăm sóc người già neo đơn, thôn ủy còn đặc biệt sắp xếp người dân trong làng đến thăm bà nội, nói chuyện để giúp bà khuây khỏa.

Ai nấy đều an ủi, bảo bà đừng nghĩ ngợi nhiều, sống phải hướng về phía trước.

Còn bà nội thì từ lâu đã quên chuyện con trai và cháu trai chết như thế nào.

Bà đem hết tội lỗi đổ lên đầu mẹ tôi.

“Con mụ đó đúng là ăn hại, làm biếng, con trai tôi chết rồi, chắc chắn là nó chạy theo trai.”

“Giờ nó vào tù cũng tốt, coi như giữ được cái danh tiếng cho con trai tôi.”

“Chỉ tiếc Tử Tuấn chết quá oan uổng, nếu nó còn sống, tôi đã đem con bé Ngân Hạnh này bán đi đổi lấy tiền, sống cũng đỡ khổ.”

“Giờ thì chỉ còn dựa vào con nhóc này thôi. Tôi tính cho nó học hết cấp hai là về nhà, chăm chỉ trồng trọt, nấu cơm giặt giũ cho tôi.”

Những lời đó, tôi nghe được hết.

Tôi lặng lẽ ghi nhớ.

Nên mỗi lần bà nội thèm rượu, thèm thịt, tôi đều rót thêm cho bà vài chén, gắp thêm cho bà vài miếng.

Đôi khi bà thấy mình ăn nhiều quá, uống nhiều quá, liền xua tay bảo đừng thêm nữa.

Tôi liền mỉm cười mà nói:

“Không sao hết bà ơi, rượu thuốc và thịt muối còn nhiều lắm, thôn nói mỗi tháng đều sẽ phát thêm thịt với rượu cho mình đó. Đến lúc đó con đem hết để dưới hầm, đổ vào hũ rượu, dành hết cho bà.”

Nghe tôi nói vậy, bà nội vui vẻ cười ha hả.

Nhưng ở nông thôn miền Nam.

Mùa xuân và mùa thu là thời điểm vi khuẩn và nấm mốc sinh sôi mạnh nhất.

Hãy cứ để nấm mốc trắng xóa mọc đầy lên rượu, lên thịt đi.

Dù sao…

Bà nội cũng chỉ thích những thứ đó.

Năm tôi học lớp 7.

Bà nội chết.

Y như lời bà nói, mọi người đều cho rằng bà già rồi, chết là chuyện sớm muộn.

Lại có người thì thở dài: “Làm ác quá nên ông trời không dung tha.”

Và thế là…

Căn nhà này.

Chỉ còn lại một mình tôi.

Không ngoài dự đoán.

Chính quyền chuyển hết đất đai trong nhà sang tên tôi.

Căn nhà cũ kỹ cũng được ghi vào tên tôi.

Tôi tìm hàng xóm.

Bán căn nhà và mảnh đất đó với giá khá thấp.

Đổi được hai vạn đồng.

Tôi đeo ba lô, rời làng, vào trường trung học nội trú.

Hai vạn đồng với một học sinh cấp hai không phải là ít.

Nhưng nếu số tiền đó phải gánh luôn cả sinh hoạt phí và học phí trong 6 năm, thậm chí 10 năm — thì lại trở nên mỏng manh đến đáng thương.

Tôi không phải là kiểu người có thiên phú.

Tôi không có khả năng vừa đi làm thêm, vừa thức khuya học bài, lại còn đạt thành tích xuất sắc.

Tôi cần dốc toàn bộ thời gian và sức lực vào học tập mới có hy vọng thay đổi số phận.

Vì vậy.

Hai vạn đồng ấy.

Tôi tuyệt đối không dám tiêu bừa.

Không mua quần áo.

Không mua giày dép.

Không tiêu xài ngoài học hành và ăn uống.

Tôi chỉ chi tiêu vào những gì thật sự cần thiết.

Cuối cùng.

Tôi đỗ vào trường trung học trọng điểm của thành phố.

Ba năm khổ học.

Tôi lại thi đậu vào ngôi đại học mà mình mơ ước.

Mười năm trôi qua.

Tôi đã trở thành một cô gái chững chạc, đoan trang.

Còn mẹ tôi — người bị kết án mười năm tù — cuối cùng cũng được thả.

Bà trở về làng.

Không nhà, không đất.

Chỉ có thể dò hỏi khắp nơi, tìm đến chỗ tôi.

8.

Lúc ấy.

Nhờ vào thành quả xuất sắc trong một dự án phát triển, tôi nhận được một khoản đầu tư lớn.

Dựa vào số tiền đó, tôi thành lập một công ty nhỏ.

Chỉ trong vài tháng ngắn ngủi.

Công ty đã có lợi nhuận đủ để đáp ứng mức sống cơ bản của tôi ở thành phố lớn.

Nhưng đúng lúc này, mẹ tôi tìm đến công ty.

Bà nhìn môi trường làm việc chật chội với vẻ mặt đầy khinh miệt, không ngần ngại bày tỏ sự thất vọng:

“Con gái thì vẫn là con gái, dù có cố học đại học cũng chỉ vô dụng đến thế thôi.”

“Nếu em trai mày còn sống, nó tuyệt đối sẽ không chọn làm ở cái công ty tồi tàn thế này.”

Tôi không muốn tạo cảnh khó xử nơi văn phòng, bèn đưa mẹ về chỗ ở.

Đó là tầng hầm tôi thuê từ thời mới khởi nghiệp, hiện giờ dùng để chứa đồ.

Chỗ ở đơn sơ, bà vừa bước vào đã nhăn mày không ngừng.

“Lúc nghe nói mày học được đại học, tao còn mừng một trận, nghĩ rằng từ nay sẽ sống sung sướng hơn, ai ngờ!”

Bà tức giận ngồi phịch xuống giường, hai tay đập mạnh vào nệm.

“Mày định để tao sống ở cái nơi như chuồng heo này à?”

Tôi thản nhiên nói: “Không còn cách nào khác, cái chuồng heo này mỗi tháng cũng mất 2.000 tệ. Nếu không quen thì mẹ cứ về quê đi, giờ nhà ở nông thôn rẻ lắm, tầm 10.000 tệ chắc mua được căn nhỏ.”

Bà lập tức nổi đóa:

“Tao biết mày đang nghĩ gì! Mày sợ tao phiền mày! Tao nói cho mày biết, mày là con tao, mày phải nuôi tao ăn, cho tao ở, phải lo cho tao cả đời!”

Tôi gật đầu: “Mẹ yên tâm, máu mủ ruột rà không thể cắt đứt, con chắc chắn sẽ lo cho mẹ cả đời.”

Nghe vậy, mẹ tôi mới nguôi giận.

Sau đó bà bắt đầu hỏi về thu nhập, hỏi tôi có đang yêu không, bao giờ mua nhà.

Là người phụ nữ nông thôn bị tách biệt với xã hội suốt mười năm, không kiến thức, không đầu óc.

Tôi nói gì, bà nghe nấy.

Lại thêm bị truyền thông và tin tức tẩy não.

Tôi bảo lương mình 5.000 tệ chỉ đủ cầm hơi, bà cũng chỉ biết gật đầu công nhận.

Vậy nên, bà bắt đầu toan tính đến chuyện hôn sự của tôi.

Tôi bịa ra câu chuyện rằng mình đang hẹn hò với một “phú nhị đại”, dặn bà phải chờ tôi gả vào hào môn rồi hãy tính đến chuyện báo đáp.

Trước kia mẹ tôi đã có nhiều mưu tính.

Giờ, sau mười năm ngồi tù, lòng dạ bà càng thêm thâm sâu.

Bà đòi gặp người yêu giàu có của tôi, muốn bàn chuyện sính lễ trước khi đồng ý cho chúng tôi tiếp tục.

Với việc này.

Tất nhiên tôi phải “đáp ứng” rồi.

Tôi muốn bà hiểu rõ thế nào là khoảng cách giàu nghèo, thế nào là ếch ngồi đáy giếng muốn cưới thiên nga.

Tôi thuê ba diễn viên: một người đóng vai bạn trai phú nhị đại, hai người còn lại đóng vai ba mẹ của anh ta.

Năm người chúng tôi ngồi trong một nhà hàng cao cấp.

Ban đầu còn trò chuyện vui vẻ.

Cho đến khi mẹ tôi mở miệng đòi sính lễ một triệu tệ, “phụ huynh” nhà trai lập tức làm bà mất mặt.

“Muốn một triệu à? Vậy các người chuẩn bị hồi môn được bao nhiêu?”

“Không có của hồi môn mà dám đòi nhiều sính lễ thế, coi tụi tôi là kẻ ngu sao?”

“Phải rồi, con gái bà đẹp đấy, dễ thương đấy, nhưng thì sao? Có liên quan gì tới bà – một bà già lắm điều?”

“Muốn bán con gái thì cũng phải biết thân phận mình là gì. Một con mụ từng ngồi tù mười năm, giết chồng hại con, ai dám lấy con bà làm vợ chứ?”

Mẹ tôi bị mắng không còn mảnh giáp.

Những người đang dùng bữa trong nhà hàng cũng bắt đầu bàn tán, buông lời công kích.

Cả đời mẹ tôi chưa từng chịu nhục như thế.

Bà lật bàn rồi bỏ đi.

Nhưng cái bàn đó tiêu tốn đến 50.000 tệ.

Mẹ tôi lấy đâu ra tiền đền?

Ban đầu còn gân cổ bảo nhà hàng lừa người.

Cho đến khi nhà hàng nói sẽ báo cảnh sát — đôi chân từng ngồi tù mười năm của bà bỗng chốc mềm nhũn.

9.

50.000 tiền bồi thường là số tiền thật sự phải trả.

Mẹ tôi, dù muốn cũng không thể phủi tay thoát được.

Thế là bà đành để nhà hàng giữ lại làm nhân viên rửa bát để trả nợ.

Nhưng nhà hàng rất rõ ràng: ai lật bàn, người đó phải bồi thường.

Mẹ tôi chẳng còn cách nào, đành phải ở lại, bị buộc rửa bát suốt một năm để khấu trừ công lao động.

Trong suốt một năm ấy.

Bà hết lần này đến lần khác bảo tôi đi tìm bạn trai “phú nhị đại” xin ít tiền để trả nợ.

Tôi vừa khóc vừa kể, nói mình đã chia tay rồi, giờ đang nhắm tới một ông “phú nhất đại” để gả đi.

Diễn xuất của tôi rất tự nhiên, bà chẳng phát hiện ra chút sơ hở nào.

Tôi khuyên bà về quê sống.

Nhưng bà không chịu. Quê chẳng còn ai để dựa dẫm, ở đây ít ra còn có tôi lo ăn ở.

Trong năm rửa bát đó.

Bà bị chẩn đoán cao huyết áp.

Bác sĩ dặn phải ăn nhạt, giảm dầu muối, ăn uống thanh đạm.

Nhưng bà lại chê đồ thanh đạm không ngon miệng.

Thế là tôi không tiếc tiền, mỗi bữa đều gọi lẩu, nướng, toàn món nhiều dầu mỡ thịt cá cho bà ăn.

Mẹ tôi khi còn nhỏ sống kham khổ, sau này lấy chồng, tất cả đều lấy con trai và chồng làm trung tâm, rồi sau đó vào tù.

Cả đời, bà ăn ngon chẳng được bao nhiêu.

Giờ được ăn thịt, lại không phải tốn tiền.

Bà sao có thể không ăn cho đã?

Tôi không cho bà một chỗ ở tốt.

Nhưng về ăn uống, tôi chưa từng keo kiệt với bà.

Chỉ trong một năm.

Bà tăng từ 60kg lên 90kg.

Nằm dài trong phòng trọ thuê.

Bà không muốn rửa bát, không muốn lau nhà.

Để mặc hộp cơm, vỏ chai vứt khắp nơi.

Sau này, chẳng biết bà nghĩ thông điều gì mà lẩm bẩm:

“Sống thế này cũng được, ngày ngày ăn uống ngủ nghỉ, dù là trong chuồng heo thì cũng đáng.”

Có lẽ sau lần rửa bát bị khinh thường, bà bắt đầu biết trân quý những ngày tháng được tôi bao bọc.

Tất cả tâm trí bà chỉ nghĩ đến chuyện ăn với uống, không còn để ý gì đến tôi.

Vì vậy.

Bà hoàn toàn không nhận ra, tôi chưa từng ngủ lại căn hầm ấy đêm nào.

Cũng không nhận ra, mỗi lần tôi đến đều lái một chiếc Mercedes-Benz.

Lại càng không phát hiện quần áo trên người tôi ngày càng sang trọng, cao cấp.

Dù vậy, tôi vẫn thường xuyên nghe được từ miệng bà những lời chê bai quen thuộc:

“Con gái vô dụng, sớm muộn gì cũng là người nhà khác!”

“Mày học nhiều như thế, tốn biết bao tiền, rốt cuộc có ích gì! Vẫn vô dụng như vậy.”

“Em trai mày từng nói sẽ mua nhà to cho tao. Nếu nó biết tao đang sống trong cái tầng hầm bẩn thỉu rách nát này, chắc nó đau lòng lắm.”

“Mày không chỉ ngu mà còn độc. Tao bảo muốn ăn chân dê, chân bò, mà mày lại đưa tao chân heo!”

“Tao ăn có tốn của mày bao nhiêu đâu! Mày thật sự chẳng bằng một góc thằng Tử Tuấn!”

Thỉnh thoảng, tôi cũng tự hỏi.

Nếu Hứa Tử Tuấn không chết, liệu nó có thực sự trở thành người thành đạt như trong lời mẹ nói?

Nó có thật sự sẽ mua nhà lớn cho mẹ ở thành phố?

Biết vậy…

Tôi đã không nên cho thêm thứ đó vào bát canh gà hôm ấy.

Khiến cuộc sống hiện tại trở nên hơi… nhàm chán.

Chết, chưa chắc là một kiểu trả thù.

Sống mà không bằng chết mới là.