Chương 1

1.

Tôi có lẽ mệt rồi, mệt đến mức bắt đầu sinh ảo giác.

Nếu không thì sao chỉ thắp nén nhang thôi mà lại nghe ông bà nội nói chuyện được chứ?

Năm đầu tiên sau tôi gả cho Chu Xuyên, ông nội anh bị ung thư phổi giai đoạn cuối, bà nội thì liệt giường.

Tôi ở bệnh viện ông suốt hai tháng, rồi tận mắt tiễn ông ra đi.

Sau đó, tôi lại cặm cụi ở nhà bà, bưng cơm bưng , hầu hạ suốt ba năm trời.

Đến bà sắp mất, bà nắm chặt tay tôi, giọng khàn run run:

“Cháu à… nhà Chu ta năm đời chỉ có một mạch con trai…

Cháu định… phải sinh được con trai nhé…”

Tôi chớp mắt, ngẩn người nhìn đống mã đang cháy lách tách trước , ánh lửa cuộn lên nuốt dần từng thỏi giấy.

Những thỏi đó là tôi tự tay gấp – nghe nói mã gấp bằng tay, xuống âm phủ sẽ đáng giá hơn.

Rồi giữa gió lùa qua nghĩa địa, tôi như nghe giọng nói mơ hồ:

“Cháu trai lớn của ta thật tội, tối qua con nó sốt cả đêm, chẳng ngủ được tí nào.”

“Nhìn đôi mắt thâm quầng kia mà thương …”

Âm thanh ký ức nói bên tai hòa lẫn vào nhau, khiến tôi có cảm giác như đang lạc giữa mộng thực.

Tôi ngẩng đầu lên, nhìn người đàn ông đang cúi đầu đốt mã — Chu Xuyên.

Anh ta đốt mà chẳng mấy tập trung, ngáp liên tục, mệt đến mức mắt chảy ròng.

Tối hôm qua, khoảng chín giờ, anh nhận được một cuộc điện thoại, sắc lập tức thay đổi.

Nói là công ty có việc gấp, phải tăng ca.

Đến tám giờ sáng nay mới lảo đảo bước nhà.

mà tôi nhắc anh đi tảo mộ cho ông bà, anh lại cáu gắt mắng tôi một trận, đen sì.

Cuối cũng phải nhờ mẹ tôi ra khuyên mãi, anh mới miễn cưỡng tôi lên núi.

2.

là… tối qua anh ta đến bệnh viện con sao?

… anh ta làm gì có con chứ?

Tôi lấy anh năm hai mươi mốt tuổi, đến nay bảy năm hôn nhân.

Giữa chừng, vì mệt mỏi bà nội mà tôi bị sảy thai,

đó đến giờ… từng mang thai lại.

Qua ánh lửa rực hồng làn khói cay xè, tôi nheo mắt nhìn kỹ Chu Xuyên.

Trên chiếc cằm trắng muốt là những sợi râu lún phún xanh rì,

quầng mắt đen đậm, thần sắc tiều tụy —

mà gương ấy, không thể che đi vẻ điển trai, lôi cuốn vốn có.

Người đàn ông này… tôi yêu suốt mười ba năm.

Chúng tôi là bạn học cấp ba.

Anh đỗ đại học, tôi thi trượt, phải vào xưởng làm công nhân.

Anh thông minh, lại có ngoại hình nổi bật,

ở cái khu dân cư tồi tàn này, anh luôn như ánh sáng khiến người ta ngước nhìn.

Ai cũng nói, Chu Xuyên định sẽ thi vào trường danh ,

tương lai rực rỡ, tiền đồ vô hạn.

Quả thật, anh đỗ một trường đại học rất tốt.

đến năm tư, biến cố ập đến —

bố anh gãy chân, ông nội bệnh nặng, bà nội liệt giường.

Một mình mẹ anh, dù có chẻ đôi người ra, cũng không thể gánh nổi cả nhà.

Vì , vội vã muốn cưới vợ cho anh,

để có thêm người phụ giúp.

Người ta nói, gả vào nhà ấy chẳng khác nào nhảy vào hố lửa,

đời này chỉ có làm trâu làm ngựa.

bà mối đến nhà tôi dạm hỏi,

tôi không hề do dự, ngược lại như con thiêu thân lao vào ánh lửa —

chỉ vì người đó là Chu Xuyên.

Anh là người tôi yêu .

Tôi tình nguyện anh chịu khổ, anh vượt qua những tăm tối .

Thậm chí, sâu thẳm lòng mình, tôi may mắn.

Nếu không phải vì nhà anh sa sút,

cả đời này, có lẽ tôi chẳng bao giờ với tới được anh.

3.

“Ôi chao, cái cô cháu này, càng nhìn càng không vừa mắt.”

“Lúc mới nhà Chu, nói xinh thì không hẳn, cũng coi được, có nét hiền.”

“Giờ thì nhìn xem, vừa béo vừa nhếch nhác, da thì sần sùi như giấy nhám.”

“Hai vợ đứng cạnh nhau, chẳng khác nào mẹ với con.”

Đó là giọng của ông nội.

Giọng nói ấy… từng là nỗi ám ảnh của tôi suốt mấy tháng bệnh viện.

Ông luôn gọi tôi dậy giữa đêm:

“Khụ khụ… cháu ơi, rót cho ông cốc .”

“Đưa ông cái bô đi tiểu.”

“Lưng ông ngứa, gãi giúp ông một chút…”

Ban đêm thì hành hạ là thế,

ban , ông lại nhìn tôi với ánh mắt hiền hòa,

đôi mắt già nua, đục mờ ấy ánh lên chút biết ơn:

“Cháu à, cái nhà này… có được hôm nay, đều nhờ có cháu cả đấy.”

Tôi nghe , hốc mắt khô rát, cay xè,

ngực như có một khoảng rỗng lớn bị gió lạnh xuyên qua.

Lạnh đến mức, ngay cả xương cũng tê dại.

Đối diện tôi, Chu Xuyên đang quỳ đốt giấy tiền,

đầu anh ta gật gà gật gù như sắp ngủ,

lửa hắt lên khuôn anh, sáng tối đan xen,

tựa như một người xa lạ mà tôi từng yêu rất lâu.

Giọng ông nội lại vang lên, lải nhải không dứt bia mộ vọng ra:

“Đàn bà là thể diện của đàn ông.

cháu lớn nhà ta bây giờ là người ăn lương nhà ,

hồi xưa mà nói, thì khác gì làm quan.”

“Cưới phải cái loại vợ như thế này, đúng là mất tổ tông nhà Chu!”

bà nội khàn khàn phụ họa theo:

“Ông nói đúng lắm.”

“Phải rồi, tôi phải báo mộng cho cháu, bảo nó mau ly hôn đi,

rồi đón chắt ở ngoài .”

“Cô gái ngoài kia mới thật sự xứng với nó — vừa có công việc ổn định,

vừa xinh đẹp hơn hẳn cái cháu này!”

Từng câu từng chữ như những nhát dao lạnh,

cắm sâu vào tim tôi.

Tôi khẽ run, nhìn vào ngọn lửa đang cháy rực —

bất giác, mắt nóng hổi rơi xuống tro tàn.

4.

Tôi cúi xuống, nhặt đại một cành củi trên đất, thản nhiên gẩy đống lửa phía Chu Xuyên.

Đẹp ư?

xưa ai mà chẳng từng đẹp.

Chỉ là… cuộc đời này khắc nghiệt thôi.

Vẻ đẹp của phụ nữ — vốn cần được nuôi dưỡng bằng tiền.

Mỹ phẩm, dưỡng da, quần áo đẹp, một tâm trạng vui vẻ…

Tất cả những thứ đó, tôi từng có.

Mấy năm lấy , tôi có nổi một đêm ngủ yên.

này qua khác, lao động quần quật,

cái lưng tôi mỏi đến gù xuống, vai thì còng, tay chai sần.

Những vết nẻ da mùa đông cứ lành rồi lại rách,

lành rồi lại rách — như chẳng bao giờ chịu khỏi hẳn.

Giọng ông nội lại vang lên, xen lẫn lửa nổ lách tách:

“Phải đấy, bà già, nhớ báo mộng cho cháu.”

“À mà này, bảo nó đem cái chậu tráng men mà cô cháu mang của hồi môn ấy đi bán đi.”

“Ha! Cái chậu đó là thật đấy, mà nó ngu ngốc đến mức không hề biết!”

Ông cười hả hê, giọng điệu đắc ý như thể nhà Chu sắp phất lên thành phú hộ.

Giọng bà nội lại có phần ngập ngừng:

“ cái chậu đó là mẹ nó để lại mà.

Con bé coi như báu vật, liệu nó có chịu đưa cho cháu không?”

“Lần trước cháu vô tình làm móp một chút,

nó giận cả buổi — đó là lần duy nó nổi giận kể nhà ta.”

Tôi nghe đến đó, chỉ lòng chợt nghẹn lại.

Hóa ra…

tất cả những khổ cực, những nhẫn nhịn, những lần tôi nuốt mắt vào ,

các người đều biết hết.

Các người luôn biết —

chỉ là, từng xót.

5.

Trước thi đại học một hôm, ba tôi ngã công trình xuống,

chết ngay tại chỗ.

Đó là một công trình dang dở, nhà thầu bỏ trốn, chủ đầu tư cũng biến mất.

Không ai chịu trách nhiệm,

không ai bồi thường cho chúng tôi một xu nào.

Mẹ tôi vốn yếu, chịu cú sốc ấy lớn —

đầy một năm sau, bà cũng ra đi.

Để chữa bệnh cho mẹ, tôi bán cả căn nhà duy của hai mẹ con.

đó, tôi trở thành đứa trẻ mồ côi, không nhà, không nơi nương tựa.

Có lẽ cũng vì , tôi khao khát một mái nhà thuộc mình đến tuyệt vọng.

kết hôn với Chu Xuyên,

tôi từng nghĩ — cuối mình cũng có một “nhà”.

Dù những năm sau này, từng chút từng chút, tôi bắt đầu nhận ra…

Anh ấy bao giờ thật sự yêu tôi.

Anh ta luôn lạnh nhạt.

Chuyện vợ — vài tháng mới có một lần.

Anh chẳng bao giờ nói chuyện tôi,

mà có nói, thì giọng cũng đầy chán ghét, thiếu kiên nhẫn.

Anh tìm đến tôi, chỉ để ra lệnh:

giúp mẹ nấu cơm,

giúp cha dọn dẹp,

ông bà nội,

ủi đồ, nấu canh, giặt giũ, lau nhà…

tôi — ngu ngốc như một con rùa rụt cổ,

tự lừa mình rằng: anh ấy yêu mình.

Nếu không yêu, sao lại cưới tôi?

Nếu không xem tôi là vợ, sao lại để tôi sóc cả gia đình anh?

giờ đây, giấc mộng ấy tàn.

Tôi biết — mình tự lừa mình lâu rồi.

bia mộ, giọng ông nội lại vọng lên, the thé cay nghiệt:

“Ôi giời, con bé này ngốc đi thôi! Muốn lấy cái chậu thì bịa đại lý do,

nói bị trộm mất là xong!”

“Với cái đầu óc của nó, làm sao mà biết được!”

“ nó có con riêng bên ngoài mà chẳng hay biết.”

“ cháu ta một tuần có bốn hôm ngủ ngoài,

làm gì có cái kiểu tăng ca của doanh nghiệp nhà như thế chứ!”

“Cũng chỉ có nó — ngu đến mức không nghi ngờ gì hết.”

Ngọn lửa trước cháy bập bùng,

từng cười mỉa của , như dao cắt vào từng thớ thịt.

Cái “nhà” mà tôi từng đánh đổi tất cả để có được —

thì ra, chỉ là một cái vỏ rỗng lạnh lẽo.