Cơm Tối Mùa Gặt

Hoàng hôn tắt hẳn sau rặng tre làng, lại một vệt hồng tím bàng bạc rồi chìm màn đêm đặc quánh. Ở cái xóm Làng Đen, nhà ông Lượm nhà nằm sát bờ ruộng . Nghe cái tên “Làng Đen” thấy một màu nghèo khó, mà quả thật, những nóc nhà tranh lụp xụp, tường trát bùn, nền đất cứ san sát nhau như những chiếc nấm mọc sau mưa.

Bữa cơm tối. Đó nỗi lo lớn của bà – vợ ông . Mùa gặt xong nhưng vẫn chưa đong đủ, nhà có bốn miệng : vợ chồng ông , chín tuổi con tuổi.

Trong căn nhỏ lem luốc khói, bà đang lúi húi bên cái trấu cáu bẩn. Lửa trấu cứ lập lòe, phả mùi khói cay xè. Bà đặt cái nồi nhôm đen nhẻm lên , vo . chỉ còn lưng chén, phải độn thêm lang. Những củ lang ruột trắng được cắt mỏng, “ chắc bụng”, kéo dài số lượng ít ỏi. Tiếng vo “xèn xẹt” trong chậu nhôm nghe thắt lòng.

“ đâu con, nhặt mấy cọng vườn mẹ!” – Bà gọi khẽ, giọng mệt sau một ngày dầm mình dưới ruộng.

Con lật đật chạy . mọc dại sau hè, món “ nhà giàu” của nhà nó.

ngồi bên thềm, tay cầm con d.a.o cùn tỉ mẩn cạo vảy một con cá đồng bé bằng ba ngón tay – chiến lợi phẩm của buổi chiều mò mẫm dưới mương cạn. Con cá quẫy nhẹ, vảy nhỏ văng tung tóe trên nền đất.

“ ơi, cá này mình kho tiêu hay nấu đây ?” – làm hỏi vọng .

Bà thổi phù phù trấu, mắt cay xè: “Nấu . Kho tiêu thì lấy đâu tiêu với dầu, hả con? cá làm ngọt , dễ nuốt hơn. Ráng nhặt sạch nha con.”

Món nấu cá . Chỉ duy một món mặn, cộng với bát chấm mắm cái pha chút ớt tươi hái bờ rào. Đạm bạc vậy đó, nhưng đó một sự sắp đặt, tính toán của bà bốn người có thể nuốt trôi nửa chén cơm độn .

Cơm chín, mùi lang quyện mùi thơm dìu dịu lan . Bà bắc nồi xuống, lấy cái đĩa sành mẻ vành, múc vội vài miếng cá lên.

Ông Lượm từ sân bước , trên vai còn vương vất mùi bùn đất mồ hôi. Ông khẽ khàng rửa chân tay cái lu mưa.

“Hôm nay cày thuê nhà ông Bá được ba chục. Mai đi chợ mua với hộp sữa đậu nành. Hạt dưa thì cứ từ từ.” – Ông nói, giọng khàn khàn.

con nghe thấy chữ “sữa đậu nành” thì mắt sáng rỡ. Sữa đậu nành thứ quà xa xỉ của chúng nó.

nhà trải chiếc chiếu sờn rách giữa nhà. Mâm cơm bày :

Một nồi cơm độn, Một đĩa nấu cá đồng , Một bát mắm cái lấm tấm váng ớt đỏ tươi.

Ông gắp miếng cá béo bỏ bát con , rồi lại gắp thêm một miếng . Ông chỉ với chan mắm.

“ đi các con. no bụng rồi còn học bài. Ba no rồi.”

Cặp mắt bà ông nhìn hai đứa con cắm cúi , nuốt trôi miếng cơm khô khốc bằng vị ngọt lừ của cá đồng. Ánh đèn dầu le lói trên chiếc bàn gỗ tạp, hắt bóng bốn người đổ dài trên vách đất.

sân, tiếng dế đêm kêu ran rát, tiếng ếch ộp oạp từ ruộng vọng . Bữa cơm quê mùa, nghèo khó, nhưng có tình thương của cha mẹ hơi ấm của gia đình, khiến nồi cơm độn ấy bỗng trở nên đậm đà, no đủ lạ lùng.

Tuyệt vời! Tôi sẽ sáng tác một truyện ngắn khác, vẫn mang âm hưởng đời sống nông thôn Việt Nam thực tế, dân dã, tiếp tục xoay quanh bữa nghèo nhưng thấm đượm tình người.