Chương 3

7.

Tôi và Trần Dịch Nhiên không phải thanh mai trúc mã, nhưng cũng coi như quen biết từ thời niên thiếu.

Giới thương trường này chẳng rộng lớn gì.

Dù hai bên gia đình không thân thiết, nhưng chuyện gặp mặt, chào hỏi từ nhỏ là chuyện quá bình thường.

Năm Trần Dịch Nhiên 26 tuổi, anh ta du học trở về và chính thức tiếp quản công ty.

Từ nhỏ, bố mẹ anh ta đã nuôi dạy anh như một người thừa kế tương lai, nên con đường đó gần như được định sẵn từ đầu.

Và đúng như kỳ vọng, Trần Dịch Nhiên ban đầu thể hiện cực kỳ xuất sắc—

tác phong quyết liệt, ra quyết định dứt khoát, khiến ai nấy đều phải dè chừng, thậm chí là ngưỡng mộ.

Nhưng ánh hào quang đó chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

Sau khi cha mẹ không còn đứng phía sau “cầm tay chỉ việc” từng chút một, công ty nhanh chóng rơi vào hỗn loạn.

Có lần, anh ta sa thải một nhân viên vì sơ suất làm mất hàng trăm triệu.

Nhưng không ngờ, người đó lại phản đòn bằng cách… lên mạng kể lể.

Hóa ra anh ta là một blogger nhỏ có chút tiếng tăm.

Hắn kể câu chuyện “vì quá lo cho con nhỏ mà làm việc không tập trung, rồi bị sa thải vô tình, vô lý”.

Một đoạn video lấy nước mắt thiên hạ, chưa đến vài ngày đã kéo về 200.000 lượt theo dõi.

Trong đoạn video kia, hắn ta dùng thủ pháp mập mờ, lắt léo như “bút pháp Xuân Thu”.

Tuyệt nhiên không nhắc gì đến chuyện mình đã gây tổn thất hàng trăm triệu cho công ty.

Hắn chỉ nhấn mạnh:

“Công ty quá vô tình. Vì một chút mất tập trung khi nhớ con mà thẳng tay sa thải nhân viên.”

Công ty của Trần Dịch Nhiên không phản ứng ngay lập tức để dập tin đồn.

Đến khi anh ta bắt đầu cho người xử lý, thì chuyện đã lan rộng như cháy rừng.

Trên mạng bắt đầu rộ lên tin tức:

“Tổng giám đốc họ Trần – kẻ nhẫn tâm, vô nhân đạo, chuyên sa thải nhân viên nghèo khó để giữ mặt mũi bản thân.”

Cách xử lý khủng hoảng yếu kém khiến hình ảnh của Trần Dịch Nhiên bị bôi nhọ không thương tiếc.

Tất cả những phản hồi chính thức từ công ty, dù hợp lý đến đâu, cũng bị xuyên tạc thành:

“Tổng giám đốc ép nhân viên cúi đầu xin lỗi để bảo vệ danh tiếng.”

“Công ty lớn bắt nạt người nhỏ.”

“Sếp tổng bất tài, không quản nổi truyền thông.”

Giữa lúc làn sóng dư luận đổ dồn về phía anh ta, tôi đến tham dự buổi họp sáng của công ty họ Trần.

Dù không ai nói gì, nhưng ánh mắt cả phòng họp đều biết tôi không đến để dự thính.

Tôi đến vì quyền cổ phần.

Từ lâu, bố tôi có nắm một phần cổ phần trong công ty họ Trần, nhưng ông gần như chưa từng xuất hiện – chỉ đơn thuần nhận chia lợi nhuận.

Từ khi tôi còn nhỏ, ông đã luôn dắt tôi theo trong các buổi gặp gỡ thương trường, từng bước dẫn tôi dấn thân vào thế giới kinh doanh.

Năm tôi 18 tuổi, ông chuyển nhượng toàn bộ cổ phần mình nắm giữ ở nhiều công ty cho tôi – trong đó có cả phần cổ phần ở Trần thị.

Buổi họp kết thúc.

Cả phòng tan dần, chỉ còn tôi và Trần Dịch Nhiên.

Anh ta nhận ra tôi, chủ động chào hỏi:

“Tùy tiểu thư đến lúc nào vậy? Về nước bao giờ thế?”

Tôi mỉm cười đứng dậy, bắt tay anh ta:

“Cũng được một thời gian rồi.

Hôm nay thấy tổng giám đốc Trần trông có vẻ mệt mỏi quá.”

Trần Dịch Nhiên bật cười gượng, ngầm thừa nhận.

Tôi cũng cười theo, thầm nghĩ—tính khí của anh ta, đúng là khá đặc biệt.

Khi ấy, Trần Dịch Nhiên còn rất trẻ.

Trên người toát lên vẻ tự tin, mang theo khát vọng muốn chinh phục cả thế giới.

Nhưng chính vì còn quá trẻ, nên vẫn chưa rũ bỏ được vẻ thư sinh, lý tưởng đến… non nớt.

Lúc tôi đề cập đến chuyện nhân viên nam gây ra khủng hoảng truyền thông, mặt anh ta thoáng hiện lên vẻ không thoải mái.

“Tùy tiểu thư từ bao giờ lại bắt đầu quan tâm đến chuyện nội bộ của công ty chúng tôi vậy?”

Tôi nghiêng đầu, vẫn giữ nụ cười nhàn nhạt:

“Vì tôi là cổ đông mà, tất nhiên tôi phải quan tâm.

Dù sao thì… hiệu quả hoạt động của Trần thị cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khoản chia cuối năm của tôi—phải không?”

Trần Dịch Nhiên cười bất đắc dĩ, rồi bất ngờ hỏi:

“Cô năm nay bao nhiêu tuổi rồi?”

“Hai mươi.” – tôi đáp.

“Vậy chẳng phải còn chưa tốt nghiệp sao? Cô về nước sớm vậy, định nghỉ một năm à?”

Tôi bình tĩnh trả lời:

“Tôi tốt nghiệp rồi. Tôi đi từ năm 16 tuổi, nên bây giờ đã xong chương trình.”

Trần Dịch Nhiên có chút bất ngờ.

Anh ta hỏi tôi học ở đâu.

Cornell University.

Chính là ngôi trường mà cả hai chúng tôi đều từng theo học.

Vừa nghe đến đó, không khí giữa hai người liền trở nên bớt xa cách.

Anh ta bắt đầu chủ động nhắc lại vài chuyện thú vị ở trường, vẻ mặt thoải mái hơn nhiều.

“Sao cô lại chọn Cornell?” – Trần Dịch Nhiên tò mò.

Tôi suy nghĩ một chút, rồi đáp:

“Đó là nơi bố mẹ tôi gặp nhau và bắt đầu mọi thứ. Tôi thấy có ý nghĩa, nên chọn luôn.”

Tôi dừng một chút, rồi nói thêm:

“Tôi chỉ chọn duy nhất một trường để nộp hồ sơ.

Bố mẹ tôi chỉ yêu cầu là Ivy League là được, không quá quan tâm đến thứ hạng hay ảnh hưởng toàn cầu.

Vậy nên tôi chọn Cornell, vì với tôi, nó đủ.”

Tất nhiên, tôi hoàn toàn có thể vào những ngôi trường “tốt hơn” về danh tiếng.

Nhưng tôi thấy… không cần thiết.

Trần Dịch Nhiên gật đầu, không hỏi thêm, mà bắt đầu chia sẻ về lý do anh chọn trường là vì môi trường học thuật và văn hóa.

Rồi dần dà, câu chuyện chuyển hướng sang công việc, công ty, chiến lược.

Nói đến phần này, anh ta dường như trở nên phấn khích.

“Cô rảnh không? Có thể đi ăn với tôi một bữa không? Vừa ăn vừa nói chuyện tiếp—tôi cảm thấy rất hứng thú.”

8.

Tôi không đồng ý với lời đề nghị đi nhà hàng Tây sang trọng của anh ta.

Ngược lại, tôi đề xuất ăn luôn ở căng-tin công ty.

Vì với tôi, căng-tin đại diện cho chính sách phúc lợi và văn hóa nội bộ—

thứ mà chỉ cần nhìn một lần là biết bên trong vận hành có ổn hay không.

Lúc đó tôi còn rất trẻ, đầu óc cũng linh hoạt và bay nhảy hơn người bình thường.

Bố mẹ vẫn luôn khuyên tôi nên học hỏi thêm từ những người trong giới, vậy nên tôi chọn đến Trần thị như một kiểu thực tập “truyền thống” để trau dồi.

Làm việc trong công ty của chính mình, nhiều người thường bị “hiệu ứng lọc”, thấy cái gì cũng ổn, cái gì cũng tốt.

Nhưng tôi thì khác—tôi quen nhìn ra ngoài để tìm góc nhìn khách quan hơn.

Thêm nữa, Trần Dịch Nhiên không phải kiểu người trống rỗng.

Chỉ vì một cuộc khủng hoảng truyền thông mà đánh giá thấp năng lực của anh ta thì hơi phiến diện.

Tôi ngược lại—muốn xem mình có thể học được gì từ anh.

Bữa ăn hôm đó, nhìn chung cũng ổn.

Trần Dịch Nhiên cư xử lịch sự, khiêm nhường.

Anh ta còn chủ động hỏi tôi về cách xử lý khủng hoảng truyền thông.

Trước tiên, anh trình bày suy nghĩ của mình. Có hai hướng:

Làm lơ hoàn toàn – tin rằng “thanh giả tự thanh”, nếu công ty đã đưa ra thông báo mà công chúng vẫn không tin, thì tốt nhất là đừng tiếp tục dây dưa. Đợi hết nóng, tự khắc mọi người sẽ quên.

Giải pháp thứ hai mà Trần Dịch Nhiên đưa ra là…

gọi nhân viên kia quay lại công ty, thương lượng để anh ta ngừng bôi xấu danh tiếng doanh nghiệp.

Nghe xong, tôi sững người trong vài giây, suýt nữa nghi ngờ… không biết anh ta thật sự có tốt nghiệp cùng trường với tôi không.

Tôi nhẹ nhàng mở lời, cố gắng giữ giọng hết sức nhã nhặn:

“Tôi cảm thấy… cả hai cách đều chưa thật sự ổn lắm.”

“Cách đầu tiên, anh không nghĩ là nó quá thụ động sao?

Danh tiếng là thứ quan trọng nhất với một công ty – nó ảnh hưởng trực tiếp đến cổ phiếu, đến hình ảnh thương hiệu.”

“Vụ việc này rõ ràng đã bỏ lỡ thời điểm vàng để làm rõ.

Nếu tiếp tục trì hoãn, để mặc cho dư luận lắng xuống, đó là lựa chọn tiêu cực nhất.”

Tôi dừng lại, nhìn anh:

“Phương án đó… chỉ phù hợp với những tổ chức không quá nổi tiếng.

Miễn là không tái xuất hiện trên mặt báo, thì công chúng sẽ nhanh chóng quên.

Nhưng Trần thị thì không như vậy – anh không thể trốn tránh spotlight.”

“Một công ty lớn, nếu sợ lên sóng, thì khác gì một thương hiệu không dám làm quảng cáo?”

Tôi hơi cúi người, giọng dịu lại:

“Nếu sự vụ sa thải nhân viên này cứ để im lặng trôi qua, Trần thị sẽ chôn sẵn một quả bom hẹn giờ.

Đến khi có đối thủ cố tình lật lại, công ty sẽ bị kéo vào khủng hoảng lần hai, mà lần đó sẽ càng khó xử lý.”

Trần Dịch Nhiên nghe xong, liền gạt bỏ phương án đầu tiên.

Tôi tiếp tục phân tích tiếp phương án thứ hai:

“Anh nói gọi người kia quay lại, để đổi lấy sự im lặng?”

“Nhưng nếu một người từng mắc lỗi nghiêm trọng lại nhờ khủng hoảng mà được ‘tái xuất’… vậy khác gì tạo tiền lệ thưởng cho sai lầm?”

“Tổng giám đốc Trần, anh đoán xem—những nhân viên khác liệu có cảm thấy bất công, thậm chí muốn làm theo không?”

Tôi nhìn thẳng vào anh ta, nói rõ từng chữ:

“Một người có thể dùng cách bôi nhọ công ty để lôi kéo sự đồng cảm từ dư luận, để trốn tránh trách nhiệm và mặc cả với cấp trên…”

“Nếu chiêu đó thành công, anh nghĩ còn bao nhiêu người sẽ học theo?

Bao nhiêu nhân viên khác sẽ tìm cách dựng chuyện để gây áp lực lên ban lãnh đạo?”

Tôi hơi nghiêng người về phía trước, giọng chậm rãi:

“Hành động đó, bản chất là thách thức quyền uy của doanh nghiệp.

Nếu anh thỏa hiệp, anh không chỉ mất đi sự tôn nghiêm, mà còn tạo ra một tiền lệ cực kỳ nguy hiểm.”

Tôi dừng một nhịp, rồi tiếp:

“Chưa kể hiện tại, dư luận vốn đã cho rằng công ty là bên sai.

Nếu lúc này anh lại đón người đó quay về, chẳng phải là tự xác nhận rằng công ty đã sai thật sao?”

“Người ta sẽ nghĩ gì?”

“Chắc chắn là: ‘Nếu công ty không có lỗi, vậy tại sao lại cúi đầu?’”

Trần Dịch Nhiên gật đầu liên tục, tỏ ý tán đồng với phân tích của tôi.

Thấy anh ta bắt đầu lắng nghe nghiêm túc, tôi tiếp tục đưa ra phương án xử lý:

“Trước hết—điều tra đến cùng, làm rõ toàn bộ sự việc, rồi tạo cú lật truyền thông.”

“Giai đoạn đầu chắc chắn sẽ có người không tin. Họ sẽ khăng khăng giữ quan điểm, cho rằng tất cả chỉ là ‘trò chơi của giới tư bản’.”

Tôi nhìn thẳng vào mắt anh:

“Với những người như vậy, cho dù có mang bằng chứng đặt ngay trước mặt họ, họ vẫn sẽ bịt mắt bịt tai.”

“Nên nếu muốn làm rõ, thì phải làm cho thật rõ.

Báo cảnh sát, công khai toàn bộ quá trình và bằng chứng.

Tung ra thiệt hại cụ thể mà nhân viên đó gây ra cho công ty. Càng rõ, càng khó cãi.”

Tôi dừng lại một chút, rồi nói thêm:

“Và điều quan trọng nhất: phải đánh từ chính bản thân anh ta.”

“Tôi có để ý mấy hôm trước, phần bình luận dưới clip của hắn bắt đầu xuất hiện vài thông tin rò rỉ.

Nhưng giờ tất cả đều bị xóa rồi.”

“Lúc đó, tôi đã thấy khả nghi, nên âm thầm cho người điều tra. Và đúng như dự đoán—tất cả những gì hắn kể đều là dối trá.”

“Hắn không phải người cha đơn thân một mình nuôi con như lời nói đâu.”

“Hắn đúng là đã ly hôn, nhưng lý do là vì ngoại tình.

Sau đó còn không chịu chu cấp cho con gái, thậm chí lấy tiền đi đánh bạc chứ không đưa cho vợ.”

Tôi khoanh tay lại, hỏi thẳng:

“Anh nghĩ thử xem, một người như vậy—mở miệng nói là vì lo cho con mà làm việc không tập trung. Ai tin nổi?”