C2

 5  

Sả Sả đứng sững.  

Một lúc sau, chị ấy nhét chiếc váy vào tay tôi, nói khẽ: “Chẳng có gì khác biệt đâu, Hiểu Hà.”  

Phải.  

Có gì khác đâu?  

Chị ấy ngồi cùng tôi trên núi rất lâu.  

Mây đen trôi đi.  

Trăng sáng rồi tối, tối rồi lại sáng.  

Tiếng mẹ tôi gọi lo lắng vang lên dưới chân núi.  

Sả Sả đứng dậy, phủi bụi trên người, nở nụ cười ngược sáng:  

“Chị sai rồi.  

Vẫn có khác biệt.  

Ít nhất khi em mất tích, mẹ em sẽ đi tìm.”  

Hôm sau, tôi mặc chiếc váy hồng Sả Sả tặng đến gặp Đại Nha và đám bạn.  

Chúng nó trố mắt, không dám gọi tôi là “Hiểu Đệ” nữa.  

Nhưng tôi không ngờ, tối hôm đó khi mọi người tụ tập bên ao hóng mát, cô Triệu chua ngoa lên tiếng:  

“Hiểu Hà, sao không mặc chiếc váy Sả Sả mua cho?  

Hồng Hoa, con gái chị nhỏ tuổi mà bản lĩnh ghê.  

Tôi nuôi Sả Sả mười mấy năm chưa thấy nó biếu tôi cái kim sợi chỉ, con Hiểu Hà nhà chị mười tuổi, nó dám trộm tiền mua váy.  

Con bé nhà chị sau này chắc kiếm được bạc tỷ!”  

Dân làng xì xào bàn tán, ánh mắt đổ dồn về phía tôi.  

“Hôm nay tôi thấy Hiểu Hà mặc váy mới đấy.”  

“Bé tí đã biết đòi hỏi, lớn lên còn ra sao!”  

“Sả Sả trông hiền lành, ai ngờ dám trộm tiền…”  

“Đồ nhặt về, biết bố mẹ ruột nó là giống gì.”  

…  

Tai tôi ù đi, tôi hét lên: “Chị ấy không trộm tiền, chị ấy không phải người như thế!”  

Cùng lúc, tiếng Sả Sả vang lên sau lưng: “Không phải Hiểu Hà đòi, là con nhặt hoa kim ngân, hạt trà bán lấy tiền mua cho Hiểu Hà!”  

Chị ấy mặc chiếc áo cũ rách, da thịt đầy vết bầm tím.  

Đi lại khập khiễng.  

Rõ ràng vừa bị đánh.  

Thấy chị ấy bênh tôi, cô Triệu càng giận: “Tiền mày tích cóp là tiền gì?  

Mày ăn cơm nhà tao, tiền mày cũng là của tao, muốn động một xu cũng phải hỏi!”  

Bà ta cầm chiếc dép nhựa, “vút” một cái tát vào mặt Sả Sả.  

Chị ấy loạng choạng, suýt ngã.  

Mấy bà hàng xóm ra can, cô Triệu vẫn chửi rủa: “Đồ con hoang, con đĩ, nuôi mười năm không bằng con chó…”  

Trăng mờ, Sả Sả tựa vào cây chàng làng, cúi đầu im lặng.  

Chị ấy đã tan nát.  

Tôi cũng vậy.  

Mẹ túm lấy tôi, quát:  

“Ai cho con nhận đồ người ta?  

Nhà này để con đói hay rét lần nào chưa?

Váy để đâu, về lấy ngay!”  

6  

Khi đi ngang qua Sả Sả, chị ấy giật tay tôi.  

Bàn tay gầy guộc và lạnh ngắt.  

Toàn thân bốc mùi m.á.u tanh.  

Dù không nói gì, tôi biết chị ấy không muốn tôi trả lại chiếc váy.  

Mẹ kéo mạnh hơn.  

Hai bên giằng co, tôi nhăn mặt đau đớn.  

Sả Sả buông tay.  

Mẹ lục từ đáy tủ lôi chiếc váy ra, tôi ôm chặt không chịu buông.  

“Đây là quà của Sả Sả!  

Mẹ đưa tiền váy cho cô Triệu đi? Con sẽ ngoan, con sẽ dành tiền trả mẹ.  

Anh trai muốn gì mẹ cũng mua, con chỉ xin một lần thôi mà!”  

Mẹ tức giận: “Con  không nghe họ nói con nói mẹ thế nào à?  

Mẹ nhục mặt đến mức không dám ra đường, con còn giữ cái đồ rách này làm gì!”  

Bà đỏ mắt nghẹn ngào:  

“Nhà ngoại xa xôi, chị em nhà chồng khinh rẻ tao, giờ đến mày cũng vậy…”  

Bà giật phăng chiếc váy, quay ra ao ném thẳng vào mặt cô Triệu.  

“Cầm về, nhà tôi có cần váy thì tự mua!”  

Cô Triệu cười nhạt: “Ồ, chỉ giỏi khoác lác, bao năm nay, có thấy mua cho nó cái gì…”  

Hôm sau, mẹ lên huyện mua ngay cho tôi chiếc váy mới.  

Đắt hơn váy Sả Sả tặng.  

Bà bảo tôi mặc đi chơi, nhất định phải cho cô Triệu thấy.  

Chiếc váy hơi dài, chấm gần mắt cá.  

Nách cũng rộng thùng thình.  

Mẹ nói:  

“Hai mươi lăm tệ một cái, phải mua rộng để mặc được nhiều năm.  

Con đòi váy, giờ mua cho rồi.  

Từ nay không được bảo gia đình thiên vị anh trai nữa.”  

Cuối cùng tôi cũng có chiếc váy mơ ước.  

Ai cũng khen đẹp.  

Ngay cả Sả Sả cũng vậy.  

Nhưng tôi chẳng vui chút nào.  

Chiếc váy đó tôi chỉ mặc một lần, giặt sạch cất gọn trong tủ.  

Đến năm cấp hai lôi ra so lại,  

Chiếc váy rộng thùng thình ngày xưa, giờ chỉ vừa đùi, không mặc vừa nữa.  

Sau sinh nhật mười tuổi, tôi thay đổi nhiều.  

Tôi công khai chơi với Sả Sả.  

Tôi tranh đùi gà với anh trai, tôi gào khóc đòi bố mẹ mua đồ.  

Tôi đỏ mặt chỉ trích họ thiên vị.  

Khi bố cầm chổi đánh, tôi chạy trốn vừa khóc vừa hét: “Con không sai!”  

Mẹ thường thở dài: “Con bị ma ám à?  

Trước ngoan thế, giờ chơi với Sả Sả, nó làm hỏng mày hết!”  

Sả Sả hỏi tôi: “Em đối đầu với bố mẹ, có tác dụng không?”  

7  

Thực ra chẳng mấy tác dụng.  

Người ta bảo “Trẻ con khóc thì mới có sữa”.  

Nhưng phải là đứa trẻ được yêu thương.  

Nếu tình yêu dành cho bạn chỉ là giọt nước, dù khóc to cỡ nào cũng chỉ được thêm một viên kẹo.  

Nhưng cuộc sống phức tạp, con người không chỉ đen hay trắng.  

Mẹ cũng có nỗi khổ riêng.  

Bác và hai cô đều sống ở thành phố.  

Năm đó, cô út mời cả nhà lên phố ăn Tết.  

Cô dặn mẹ: “Chị mua quần áo mới mà mặc, chứ ăn mặc rách rưới, nhà hàng người ta không cho vào đâu.”  

Mẹ ít mua quần áo cho tôi.  

Bà càng không nỡ mua cho mình.  

Cuối cùng, mẹ giả ốm không đi.  

Đêm đó, bà đỏ mắt nói với tôi:  

“Họ hàng nhà chồng coi thường mẹ.  

Chỉ có nuôi anh trai con thành tài, mẹ mới ngẩng mặt lên được.  

“Thế con đây, con cũng có thể làm mẹ tự hào mà!”  

Mẹ ngẩn người, thều thào: “Con là con gái, lại không thông minh bằng anh…  

Đừng trách mẹ, mẹ chỉ có khả năng này thôi.”  

Không thông minh, lại là con gái.  

Có lẽ tôi nên cam chịu.  

Bài học đọc bao lần cũng không thuộc, bài tập đơn giản cũng làm đến 9-10 giờ tối.  

Con người như tôi,  

Làm sao có tương lai?  

Nhưng Sả Sả khuyên tôi: “Nếu bỏ cuộc, chúng ta sẽ thành bùn đen dưới đáy ao, không thể cứu vãn.”  

Cố gắng, ít nhất còn có tia hy vọng.  

Bỏ cuộc, sẽ mãi là hạt cát vô danh.  

Sả Sả và tôi cố gắng theo cách khác nhau.  

Tôi phải dành nhiều thời gian hơn để hiểu bài.  

Còn chị ấy phải chống lại việc cô chú Triệu không cho đi học.  

Thời gian trôi, bác và cô ở thành phố cũng gặp khó khăn.  

Xí nghiệp quốc doanh đóng cửa, họ mất việc.  

Tuổi gần 40, phải tự xoay xở.  

Con cái họ cũng không thông minh bằng anh trai tôi.  

Năm tôi vào cấp hai, anh thi đậu trường hạng nhất.  

Mẹ khóc vì vui mừng: “Anh trai con sau này vào đại học, xem họ hàng còn dám khinh mẹ không?”  

Học hành đổi đời, có lẽ là niềm tin ăn sâu vào tiềm thức người nghèo thời đó.  

Sả Sả học trên tôi một lớp.  

Cuối cùng chúng tôi cũng gặp lại ở trường cấp hai.  

Mỗi sáng trước 6 giờ, chị ấy đã đợi trước cổng.  

Chị ấy chở tôi bằng chiếc xe đạp cũ của anh trai đến trường cách năm cây số.  

Trên đường, chị ấy bắt tôi đọc từ vựng, kiểm tra bài cũ, hỏi công thức toán…  

Gió lạnh buốt, hơi thở phả thành sương trắng.  

Trăng sáng vẫn còn in trên trời, tiếng xe đạp cũ kêu lạch cạch.  

Thi thoảng có tiếng chim hót sớm.  

Lên dốc, Sả Sả vừa đạp vừa sửa bài cho tôi.  

À, quên nói, Sả Sả còn thông minh hơn anh trai tôi, gần như đọc đâu nhớ đó.  

Nhưng cách tư duy của người thông minh và người bình thường khác xa nhau.  

Chị ấy thường nói khi dạy tôi giải toán: “Bài này giống bài trước mà, sao vẫn không làm được…”  

Giữa kỳ lớp 7, tôi chỉ đứng top 20 lớp.  

Xếp hạng toàn khối trên 100.  

Tôi vô cùng chán nản.  

Có lẽ tôi là đứa chăm chỉ nhất lớp, thậm chí cả khối, nhưng kết quả chỉ thế này.  

Càng cố, càng thấy mình nực cười.  

Tôi nói với Sả Sả: “Có lẽ mẹ em nói đúng, em không hợp học hành…”

8  

Ngày nào cũng vậy, ngoài ăn ngủ ra chỉ có học.  

Trẻ con buồn ngủ nhiều, tôi cũng không ngoại lệ.  

Hồi đó không có tiền mua cà phê.  

Ngoài uống trà đặc, tôi còn chuẩn bị một cây kim khâu.  

Khi buồn ngủ quá, tôi tự chích vào đùi mình.  

Trước đây tôi ngại hỏi bài thầy cô.  

Giờ đây, tôi chẳng quan tâm họ có nghĩ mình ngu dốt hay không, cứ mạnh dạn hỏi.  

May mắn là hầu hết giáo viên đều tốt.  

Họ kiên nhẫn giải đáp thắc mắc của tôi.  

Chỉ là tôi nhớ Sả Sả nhiều lắm.  

Khi một mình đạp xe đi học, khi lẩm nhẩm từ vựng.  

Khi học bài sinh sản trai gái, khi thấy quán bánh đậu chiên trước cổng trường…  

Không biết chị ấy ở phương xa có ổn không.  

Không biết chị ấy có nhớ đến tôi không.  

Rồi Tết cũng đến.  

Lẽ ra những người đi làm xa đều phải về.  

Nhưng Sả Sả thì không.  

Cô Triệu đứng đầu làng chửi: “Đồ vô lại, tao mai mối cho nó đám ngon lành, nhà trai trả sáu vạn tiền thách, nó dám bỏ trốn!”  

“Đồ con hoang nuôi không nên người, phí bao nhiêu gạo của tao.”  

Sả Sả làm việc ở xưởng mấy tháng, được người chú họ tin tưởng.  

Nhân lúc hỗn loạn ở ga tàu về quê, chị ấy đã trốn thoát.  

Thật tốt quá.  

Tôi mừng cho chị ấy.  

Chỉ là nếu chị ấy không quay lại, chúng tôi khó có cơ hội gặp nhau nữa.  

Nhưng tôi vẫn nhớ lời hứa của mình, tiếp tục cố gắng.  

Cuối năm lớp 8, tôi đứng thứ 10 lớp.  

Anh trai lúc đó ở nội trú, mỗi tháng về một lần.  

Mỗi lần về đều đòi rất nhiều tiền.  

Nào là phí học thêm, tiền in đề…  

Bố mẹ dù khó khăn, nhưng cứ anh đòi là đưa.  

Anh trai đã thay đổi.  

Mặc áo sơ mi trắng và quần loe thời thượng, còn xỏ khuyên tai lén.  

Nhưng bảng điểm của anh rất tốt, top 50 toàn khối.  

Nếu giữ vững, thi đại học top 211 không khó.  

So với anh, thứ hạng của tôi chẳng là gì.  

Đầu năm lớp 9, tôi nhận được thư Sả Sả.  

Chị ấy bảo đang làm ở cửa hàng quần áo, bán hàng có hoa hồng, đủ sống.  

Chị ấy ghi số QQ trong thư, dặn tôi tuyệt đối không tiết lộ với cô chú Triệu.  

Cuối thư chị ấy viết:  

[Hiểu Hà, em phải học thật tốt, đừng bỏ cuộc nhé. Chị muốn một ngày được bước chân vào đại học, và em sẽ là người dẫn đường cho chị.]  

Trời ơi, tôi vui đến mức nào khi nhận được thư.  

Tôi cất kỹ trong ngăn kéo, còn khóa lại.  

Nhưng hôm đó về phòng, tôi thấy mẹ đang cầm bức thư.  

Bà hỏi giọng lạnh lùng: “Sả Sả liên lạc với con à?”  

Tim tôi nhảy lên cổ.  

Tôi lao tới giật lại thư, hét: “Sao mẹ tự ý lục tủ của con? Sao mẹ xem trộm đồ con?”  

Mẹ “hừ” một tiếng: “Không liên lạc với bố mẹ nuôi, lại nhớ viết thư cho con.”  

Tôi sốt ruột: “Mẹ đừng nói với cô chú Triệu.”  

Mẹ cũng nổi giận: “Mẹ là mẹ con, con dám nói chuyện với người lớn kiểu đó à?”  

Hai ngày sau là cuối tuần.  

Anh trai cũng ở nhà.  

Nhưng mẹ bảo anh học lớp 12 vất vả, nghỉ ngơi chút là nên.  

Bắt tôi đi đào khoai cùng.  

Ra đồng gặp cô Triệu, bà ta lại chửi Sả Sả bỏ trốn.  

“Đồ con đĩ, ch/ết già ở ngoài cho rồi!”  

Mẹ tôi cười khẩy: “Sả Sả ở ngoài sống tốt lắm đấy.”  

 Cô Triệu nghi ngờ nhìn sang: “Sao chị biết nó sống thế nào?”  

“Nó liên lạc với con Hiểu Hà nhà chị à?”