Chương 3

7

May mà tôi không phụ lòng họ.

khi đi học, tôi luôn giữ được vị trí nhất lớp.

Có lẽ cũng nhờ lớp dưới kiến thức chưa khó.

Trong nhà, tôi anh hai gần như nào cũng đứng đầu lớp.

Chỉ có anh cả, tích luôn lẹt đẹt ở tầm trung hoặc dưới trung.

Người trong thôn ai cũng nói:

“Nhà này, đầu óc thông minh chắc đổ hết lên người Yến thằng hai rồi.”

Nhưng anh cả thì không phục.

Mẹ tôi thì thương anh cả nhất, vì hồi sinh anh, nội bắt nạt rất nhiều.

Tới khi sinh được anh cả, mẹ mới ngẩng mặt lên được với nhà họ Lý.

luôn coi anh là con phúc tinh, trong bốn chị em tôi, mẹ thương anh cả nhất.

“Hạng nhất lớp dưới thì có gì hay? Anh Dũng nhà mình học lớp cao, sách vở khó gấp mấy ! này hai đứa nhỏ kia lên lớp , liệu có hơn được anh không còn chưa biết.”

Mẹ nói vậy, anh cả ngẩng đầu cao ngạo, như thể mình là rồng là phượng thật .

Anh cũng rất biết cách nói lời ngon tiếng ngọt:

“Mẹ yên tâm, này con làm nghiệp nhất định sẽ báo đáp mẹ thật hậu hĩnh!”

Mẹ tôi thì rất ăn mấy câu này, mỗi nghe xong, bữa cơm đó thế nào cũng cho anh thêm một quả trứng gà.

Mà trứng gà lúc đó, với tôi chị cả, là món chỉ có dịp lễ Tết mới dám mơ .

này cũng không ngoại lệ.

“Mẹ, con này được hai điểm 100 nè!”

Tôi nuốt nước miếng, nhìn mẹ đầy mong đợi.

Mẹ chỉ “ồ” một tiếng, như vừa sực nhớ ra:

“ tích này là chạm trần rồi. Vậy thì ở nhà học ít thôi, anh con sai gì thì làm nấy, đừng có làm phiền ảnh học bài.”

Tôi chợt hiểu: chắc mẹ nhớ qua anh cả bảo tôi giặt cặp cho ảnh, mà tôi từ chối vì đang làm bài tập.

Tôi sững người, nước mắt tức tửi rưng rưng nơi khóe mắt.

8

Trong thiên vị vô lý cha mẹ, ngày cứ thế trôi qua.

Chớp mắt, tôi từ lớp nhỏ học lên lớp , luôn đứng đầu toàn khối.

Còn anh cả thì lên hai, nhưng lẹt đẹt đội sổ.

vậy, mẹ nghĩ con là giỏi nhất trần đời.

Học hai, học anh càng cao, gánh nặng trong nhà càng .

Chị cả thì không chỉ lo việc nhà đồng áng.

Khu tôi ở có nhiều tre nứa, người ta hay chẻ nan đan thúng, rổ bán lấy .

tôi hai ngày chặt một mớ tre, rồi giao cho chị cả ngồi đan.

Còn tại sao ông ấy không đan?

Ông vung tay nói:

“Ra đồng làm mệt chết rồi, còn đan gì nữa!”

Mẹ tôi thì… tin một coi bói từ hồi xưa, nói mình kỵ mộc – động cây sẽ khắc con .

Hồi anh cả còn nhỏ, mẹ chặt củi một ngày, anh chạy nhảy thì vấp phải cành cây, chảy máu đầy chân.

Từ đó mẹ càng tin sái cổ.

Cho này, ngay cả nhóm bếp, nấu cơm, mẹ cũng đổ hết lên đầu chị cả – khi đó mới chỉ có sáu tuổi.

Mà tôi thì chỉ muốn nói…

“Sách giáo khoa bảo rồi, tre không phải gỗ, mà là thân cỏ cơ mà…”

Nhưng thôi.

Trong cái nhà này, có người biết thương mình.

Có người chỉ biết yêu mỗi con .

Còn con gái – nhất là đứa không được yêu thương – thì chỉ biết cắn răng hy sinh.

vậy…

Anh cả – người chưa phải động tay làm việc nhà – cuối cùng trượt kỳ thi .

Anh cả được 190 điểm, trường 3 tệ nhất huyện cũng trượt.

Mẹ tôi thì trách đề thi:

“Ra đề kiểu gì mà dìm nhân tài thế này!”

Nhưng đó không giải quyết được vấn đề thực tế nhất:

Anh cả giờ phải làm gì?

“Kệ! Tao nhất định phải đi học!” – Anh cả 15 tuổi, nằm đất nhào lộn, khóc la ăn vạ.

Vì ảnh yêu việc học lắm hả? Không hề.

Chỉ vì tôi để dành cho ảnh hai mảnh ruộng, rồi nói:

“Học hành không ra gì thì về nhà làm ruộng đi.”

Mà anh cả sao chịu nổi cái khổ đó?

Mẹ tôi thì mắt đỏ hoe, nhìn năn nỉ:

“Ông ơi, thằng Dũng còn nhỏ mà… Hay là cho nó học thêm hai nữa?”

tôi gắt:

“ đâu? Ai trả ?”

“Thằng vô tích này, ngay cả trường hạng tư cũng không đỗ nổi!”

“Bao nuôi ăn học, uổng vô ích!” nổi giận đùng đùng.

“Con mặc kệ, con cứ phải học!” – Anh cả nghênh cổ cãi .

mẹ lúc này bèn bật câu sát thương:

“ thì… chẳng phải có cách rồi sao?”

Vừa nói, vừa ôm chầm lấy anh cả như bảo vệ quý, ánh mắt ấp úng liếc sang chị cả.

Tim tôi chùng hẳn xuống.

Chị cả nay 16 tuổi, dạo gần đây có người hỏi cưới, nhưng cha mẹ tôi chưa gật đầu vì chưa hài lòng về điều kiện nhà .

Nhưng bây giờ – ánh mắt mẹ nhìn chị cả – giống hệt ánh mắt bọn con buôn ngoài chợ, đang tính xem món hàng nào bán được giá nhất.

Tôi vừa định mở miệng phản bác, thì anh hai lập tức kéo tôi đi ra ngoài.

“Đừng có đụng thẳng mặt, vô ích.” – Anh nói nhỏ.

9

đó, anh cả xách lô Nam làm nhân.

Lúc ấy tôi mới hiểu lời anh hai nói trước có ý gì.

Hóa ra anh hai ra tay.

Thực ra ảnh cũng chẳng làm gì to tát, chỉ là rủ một bạn nữ cùng lớp tới nhà chơi.

Cô bé đó khi tới còn mang theo một túi kẹo bánh quy, bao bì sặc sỡ lạ mắt, là kiểu mà quán tạp hóa đầu thôn chưa bán bao giờ.

Tuy xách cả túi , nhưng chia viên một cách keo kiệt, mỗi người chỉ được một viên.

“Kẹo này là anh tớ mua từ phố về đó! Mấy cậu chắc chưa ăn đâu ha?”

Cô ta ngẩng cao đầu, nói đầy tự hào.

Rồi bắt đầu tâng bốc anh mình như thần thánh:

rằng anh làm việc trong phố, mỗi kiếm được mấy trăm tệ, rằng ảnh ngồi xe khách, tắm có nước nóng chảy ra từ vòi luôn!

Cô còn bảo:

“Anh tớ, anh cả nhà cậu cũng biết đó. Hồi tiểu học học chung mà, nhưng ảnh không thích học bỏ từ hồi tốt nghiệp tiểu học rồi đi làm cùng chú trong phố.”

“Tết vừa rồi về quê, ảnh uốn tóc xoăn, mặc áo hoa sặc sỡ khoác áo da, trông cực kỳ sành điệu!”

“Bao nhiêu cô trong làng mê ảnh như điếu đổ đó!”

Anh cả tôi nghe mà mắt trợn tròn, ghen tị thấy rõ.

Cô bé tiếp tục kể:

“Học hành làm gì? sao cũng là đi làm thôi mà!”

“Anh tớ mới gọi là giỏi, tốt nghiệp tiểu học đi làm, tránh được mười khổ học uổng phí!”

“Kẹo này là anh tớ được tăng lương trước mua cho đó!”

“ trước ảnh còn chạy xe máy về quê nữa!”

“Ngay cả trưởng thôn cũng mượn xe ảnh chạy thử một vòng rồi khen ảnh hết lời!”

Cô ta kể thao thao bất tuyệt như thể anh cô là niềm tự hào cả làng.

buổi “ghé chơi” đó, anh cả nhà tôi lập tức đòi nghỉ học, cứng đầu khăng khăng đòi đi làm nhân, không hề nhắc tiếp tục đi học.

Vậy là cha mẹ tôi cũng thở phào nhẹ nhõm.

Trong làng, nhiều thanh niên ra ngoài làm ăn, thực kiếm được .

Mẹ tôi không nỡ, nhưng nghĩ tới cảnh anh cả tương lai rạng rỡ về làng, cuối cùng gói ghém hành lý tiễn ảnh lên tàu đi về phương Nam.

hôn chị cả cũng tạm gác .

Anh hai nhân cơ hội truyền bài học:

“Gặp mà sức chưa đủ, đừng có đối đầu trực diện, phải tìm cách phá từ gốc, từ bên trong.”

Tôi nghe mà gật gù tâm đắc.

“Anh ơi, thế còn kẹo cô bạn kia… còn không?”

Anh hai vung tay gõ bốp trán tôi:

“Mơ đẹp quá ha! 5 viên kẹo đó là anh làm bài hộ cổ mới đổi được đó, biết chưa?!”

10

Anh cả đi làm nhân rồi, đó anh hai lên lớp 6.

Khác với anh cả, anh hai thi đứng đầu kỳ thi toàn thị trấn, trường 2 thị trấn đích thân mời, miễn toàn bộ học phí, cho anh học.

Từ làng tôi trường thị trấn, phải đi bộ nửa tiếng qua đường núi tới trạm xe nông thôn, rồi mới bắt được xe khách ra thị trấn.

Xa quá, anh hai phải ở nội trú.

Trước nhập học, ảnh vỗ vai tôi, căn dặn:

“Em giữ vững tích này, sang cũng sẽ được miễn phí học như anh.”

Tôi gật đầu nghiêm túc.

Nhưng biến cố xảy ra chỉ đó 2 .

Cha tôi khi lên núi chặt củi, chẳng may trượt chân lăn xuống dốc.

Bác sĩ nói:

Gãy xương ống chân, tay, trầy xước khắp người, cần nằm yên tĩnh dưỡng vài .

Tôi đi học về mới biết .

tôi không làm gì sai, chưa hề biết , nhưng mẹ tôi lạnh lùng trút hết tội lên đầu tôi:

“Học, học! Tại mày chỉ biết học mới không ai giúp mày đi chặt củi, ông mới té gãy chân!”

“Học cái gì nữa mà học?! Chữ biết rồi, toán biết tính rồi!”

“Học thêm cũng chỉ để làm con dâu nhà khác, phí !”

“Mai lên trường xin nghỉ đi, về nhà làm việc!”