Chương 3

10.

Tôi và mẹ tạm thời tìm một khách sạn để nghỉ qua đêm.

Trên đường đi, mẹ cứ lặng lẽ nức nở.

Tôi biết—

đây là lần đầu tiên trong đời, mẹ tôi “bỏ nhà ra đi”.

Trong căn phòng khách sạn,

mẹ ngồi trên mép giường, còn tôi ngồi bên cạnh, lặng lẽ chờ mẹ khóc xong.

Đợi đến khi tiếng nấc của mẹ dần lắng xuống, tôi mới nhẹ nhàng nói:

“Mẹ à, con lớn rồi.

Giờ con có thể cho mẹ một mái nhà rồi.”

Mẹ khẽ lau nước mắt, hít sâu vài hơi, gượng cười,

nụ cười chua chát đến xé lòng:

“Con mới ra trường được một năm,

mẹ sao nỡ làm gánh nặng cho con?

Cả đời này mẹ cũng đã sống như vậy rồi,

ai mà chẳng phải chịu đựng, mấy người già trong làng chẳng phải cũng thế à…”

Mẹ nắm lấy tay tôi.

Những vết chai sần trên lòng bàn tay bà như cứa thẳng vào tim tôi.

Từ khi còn bé, tai tôi đã quen với những lời như:

“Đồ con gái vô dụng”,

“Không đẻ được con trai thì chỉ tổ ăn hại”.

Mẹ tôi, khi ấy còn trẻ lắm,

vẫn luôn ôm tôi thật chặt mỗi đêm, dịu dàng dỗ dành:

“Hạ Thiên ngoan,

lớn lên rồi rời khỏi nơi này là tốt rồi.

Ra ngoài, sống cuộc đời của con.”

Tôi đã lớn lên thật.

Cũng đã rời khỏi đó thật.

Nhưng sao tôi có thể để mẹ tiếp tục bị giam cầm ở lại phía sau?

Nước mắt tôi từng giọt từng giọt rơi xuống không kiểm soát được.

Mẹ cuống quýt lau cho tôi,

vừa lau vừa nghẹn giọng:

“Đừng khóc, Hạ Thiên, đừng khóc mà!

Mẹ không sao đâu.

Con gái mẹ sau này còn phải lấy chồng,

không thể để người ta chê là ‘con của một gia đình đơn thân’…”

Đến đây, tôi không nhịn nổi nữa.

Tôi gục đầu vào lòng mẹ, bật khóc như một đứa trẻ.

Mẹ cũng không nói gì thêm,

chỉ ôm lấy tôi, vừa khóc vừa lau nước mắt cho tôi—

giống như những đêm xưa thật lâu, tôi còn bé xíu trong vòng tay ấy.

Hai mươi phút sau, tôi dần lấy lại bình tĩnh.

Tôi ngẩng đầu, lau nước mắt,

nắm chặt tay mẹ, kiên định nói:

“Mẹ à, con không phải mới bắt đầu đâu.

Từ thời đại học, con đã âm thầm khởi nghiệp cùng bạn thân.

Con có công ty riêng, có tiền tiết kiệm.

Con đủ khả năng… để mẹ không cần cúi đầu với ai nữa.”

Tôi rút điện thoại, mở màn hình tài khoản ngân hàng ra trước mặt mẹ.

“Mẹ xem đi.”

“Con thật sự đủ khả năng nuôi mẹ rồi.”

“Mình rời khỏi cái nhà đó đi mẹ.”

“Con đưa mẹ lên Bắc Kinh sống.

Ở thành phố lớn, chẳng ai kỳ thị người ly hôn đâu, cũng chẳng ai xem thường gia đình đơn thân.”

Lúc đó—

Tôi thấy mắt mẹ sáng lên một thoáng.

Giống như…

niềm tin từng bị bóp nghẹt, đột nhiên được thắp lại chút tàn lửa.

Nhưng ngay sau đó, ánh sáng ấy lại vụt tắt.

Mẹ khẽ cúi đầu, giọng nhẹ như sợi chỉ:

“Nhưng mẹ đã… 56 tuổi rồi con ạ.

Già rồi mà…”

Tôi nhìn những nếp nhăn hằn sâu nơi khóe mắt mẹ,

như bị dao cứa vào tim.

Bà từng là cô gái trẻ, từng có mơ ước, từng có tuổi xuân.

Mà giờ đây, vì bị vắt kiệt trong những ngày tháng nhẫn nhịn,

bà đã không dám tin mình còn quyền được sống cho mình.

Thấy mẹ vẫn im lặng, tôi cắn môi,

rồi hạ một đòn cuối cùng – đòn thật:

“Mẹ, chẳng phải mẹ luôn mong con lấy được một người tốt sao?”

“Vậy mẹ nghĩ xem, có gia đình tử tế nào

lại chấp nhận một người bố như bố con? Một bà nội như bà nội con?”

“Con không sợ lấy chồng không môn đăng hộ đối…

Con chỉ sợ bị đánh giá là ‘con gái của một gia đình không ra gì’.”

Lúc đó, mẹ ngẩng đầu lên thật sự.

Lần đầu tiên trong suốt cuộc trò chuyện—

mẹ suy nghĩ nghiêm túc.

Tôi thấy ánh mắt bà lần nữa ánh lên,

không phải ánh sáng của niềm vui,

mà là ánh sáng của một người…

đang thật sự cân nhắc: “mình có thể chọn con đường khác không?”

11.

Một lúc sau, mẹ chậm rãi mở lời—

“Không phải mẹ không muốn rời đi…

Nhưng cái thời của mẹ, với người phụ nữ ly hôn…

đó như một tội lỗi lớn lao, như thể làm nhục cả gia tộc.”

“Khi ấy ông bà ngoại con vẫn còn sống.

Mẹ không muốn khiến họ đau lòng.”

“Lúc đó, con còn nhỏ quá.”

Mẹ giơ tay vuốt nhẹ tóc mái tôi,

nụ cười mang theo bao nhiêu năm mỏi mệt:

“Cuộc đời mẹ, khổ gì mà chưa từng trải?

Nghĩ mãi… chắc chịu đựng một chút rồi cũng qua thôi.”

Nói xong, mẹ cúi đầu, như đang chìm trong hồi ức cũ.

Tôi không nói gì.

Tôi hiểu—mẹ cần thời gian.

Cả cuộc đời này,

mẹ là con gái của ông bà ngoại.

Là vợ của một người đàn ông lạnh nhạt.

Là con dâu của một người mẹ chồng tàn nhẫn.

Là mẹ của tôi.

Nhưng mẹ chưa bao giờ… là chính bà.

Tôi muốn mẹ biết—

mẹ tên là Cố Nhã Cầm.

Không phải “vợ của ai”, “con dâu của ai”, hay “mẹ của ai”.

Mẹ là một con người, có tên, có tuổi, có quyền được sống cho chính mình.

Dù đã 56 tuổi.

Không bao giờ là muộn.

Không bao giờ cả.

Tôi siết tay mẹ thật chặt.

Truyền hết tất cả những gì tôi có—

dũng khí, kiên định, và tình yêu—

vào lòng bàn tay mẹ.

Một lúc sau,

mẹ ngẩng lên, ánh mắt rưng rưng nhưng sáng rõ:

“Mẹ nghĩ nhiều quá rồi.”

“Cả đời này còn dài,

mẹ còn phải sống để thấy con gái mẹ mặc váy cưới…

Còn phải được con gái dắt đi du lịch, đi ăn ngon,

còn muốn đi học múa dưỡng sinh,

còn muốn làm tóc, tô son đỏ nữa chứ!”

Tôi bật cười qua làn nước mắt.

Đó là khoảnh khắc tôi biết—

mẹ tôi – thật sự đã trở lại là chính bà.

“Mẹ còn muốn bế cháu ngoại trai, cháu ngoại gái cho con nữa.”

Mẹ đột nhiên siết chặt lấy tay tôi.

Bàn tay bà lạnh và ẩm vì nước mắt,

nhưng trong khoảnh khắc ấy, tôi lại cảm nhận được sức mạnh từ chính bàn tay ấy—

lần đầu tiên trong đời.

“Mẹ quyết định rồi!”

“Mẹ sẽ ly hôn với bố con!”

Giọng mẹ không run rẩy, không do dự, không cầu xin, không hèn yếu.

Bà nhìn tôi, ánh mắt lấp lánh.

Trên gương mặt đầy nếp nhăn kia,

nụ cười rạng rỡ bừng lên như bình minh đầu tiên sau một mùa đông kéo dài cả nửa đời người.

Lần đầu tiên,

nụ cười đó thuộc về chính bà.

Không phải cười vì làm vừa lòng người khác.

Không phải nụ cười gượng để dỗ dành con gái bé bỏng.

Không phải nụ cười miễn cưỡng để sống sót giữa một gia đình độc hại.

Mà là nụ cười của một người đang chọn chính mình.

Tôi ôm chặt lấy mẹ.

Giây phút ấy, tôi biết—

dù tương lai phía trước còn dài, còn nhiều điều phải làm,

nhưng mẹ tôi đã bước ra khỏi bóng tối rồi.

12.

Nói là làm.

Sáng hôm sau, tôi đưa mẹ và luật sư trở lại ngôi nhà cũ.

Cảnh tượng trước mắt chẳng khác gì tàn tích sau một cơn bão—

bàn ăn vẫn còn lật úp giữa sàn,

chén bát vỡ vung vãi, chưa ai động vào.

Bố tôi nằm vắt trên ghế sofa, tay vẫn ôm chai rượu như thể chẳng có chuyện gì xảy ra.

Thấy tôi và mẹ xuất hiện,

ông nhíu mày, nheo mắt đầy khó chịu:

“Còn biết đường mò về à?”

“Dọn dẹp đi! Tao đói rồi, nấu cho tao tô mì!”

Câu nói chưa kịp dứt,

mẹ tôi đã cất tiếng—bình tĩnh, rõ ràng, thậm chí… nhẹ tênh:

“Lâm Bảo Quốc,

tôi muốn ly hôn.”

Tôi nghiêng đầu nhìn mẹ.

Không có gào thét.

Không có nước mắt.

Không một chút oán giận hay uất ức.

Chỉ là một câu nói đơn giản như: “Hôm nay trời đẹp.”

Bố tôi thoáng sững người,

rồi bật dậy, ngồi thẳng lên, cười lạnh:

“Cố Nhã Cầm,

bà bao nhiêu tuổi rồi còn bày trò này?”

“Tưởng mình là ai mà dám đòi ly hôn?”

Vừa trông thấy luật sư Trương đứng sau lưng mẹ,

bố tôi liền bật dậy, cười khinh khỉnh:

“Còn dắt cả người ngoài tới coi trò hề nữa? Không thấy mất mặt à?”

Tôi mỉm cười, gật đầu với luật sư Trương.

Cô bước lên trước một bước, rút từ túi tài liệu ra một xấp giấy tờ,

giọng rõ ràng và chuyên nghiệp:

“Chào ông.

Tôi là luật sư đại diện của bà Cố Nhã Cầm,

đến đây để chính thức xử lý vụ ly hôn giữa ông và bà ấy.”

Vừa nghe đến đây,

từ trong phòng ngủ bỗng vang lên tiếng chửi xé tai của bà nội:

“Trời đất ơi!

Con gà không biết đẻ còn đòi ra tòa đòi ly hôn?

Muốn bêu xấu cả nhà họ Lâm với làng trên xóm dưới hả?”

Tôi và mẹ đứng yên tại chỗ, không nhúc nhích.

Tựa như những lời nhục mạ đó chẳng khác gì gió thoảng.

Luật sư Trương vẫn điềm tĩnh lên tiếng:

“Thưa bà, nếu bà tiếp tục lăng mạ thân chủ của tôi,

tôi hoàn toàn có quyền khởi kiện bà về hành vi xúc phạm nhân phẩm.”

Bà nội lập tức cứng họng,

rồi lập tức liếc về phía bố tôi cầu cứu.

Như được ban chiếu chỉ, bố tôi vụt đứng dậy khỏi sofa,

chỉ thẳng tay về phía tôi, gào lên:

“Tất cả là tại mày, cái thứ đồ con gái vô tích sự!

Tao nuôi mày ăn học, để mày về xúi mẹ mày bỏ chồng hả?”

Tôi vội vàng bước lên, chắn trước mẹ,

sợ bà lại bị dọa sợ như bao lần trước.

Nhưng chưa kịp mở miệng,

một bàn tay nhẹ nhàng đặt lên vai tôi.

Tôi quay đầu—là mẹ.

Bà khẽ kéo tôi ra phía sau,

lần đầu tiên,

dùng tấm lưng gầy nhỏ ấy để che chắn cho tôi.

Bà nhìn bố tôi, nhìn bà nội.

Từng từ, từng chữ, phát ra từ đôi môi khô khốc nhưng rắn rỏi:

“Hạ Thiên không phải đồ vô tích sự.”

Mẹ quay sang nhìn tôi, đôi mắt đỏ hoe nhưng ánh lên kiên định:

“Con bé là con gái của tôi – Cố Nhã Cầm.

Nó là sinh viên tốt nghiệp đại học 985,

là niềm tự hào lớn nhất đời tôi!”

Tôi cảm nhận rõ đầu ngón tay mẹ lạnh buốt, còn run rẩy không ngừng.

Nhưng dù vậy, bà vẫn bước lên phía trước,

lưng thẳng tắp, đứng che chắn trước mặt tôi như một bức tường không thể xuyên phá.

Giọng mẹ không lớn, nhưng từng chữ lại như chiếc kim chọc thủng lớp ồn ào hỗn loạn trong căn nhà ấy:

“Luật sư,

như mọi người thấy đấy –

đây là quyết tâm của tôi.

Chúng ta, gặp nhau ở tòa.”

Bố tôi lúc ấy như con gà bị bóp cổ,

mắt trợn trừng, thốt không ra lời:

“Bà dám?!”

Mẹ quay lại, ánh mắt không tránh né:

“Tôi dám.”

Nói rồi, mẹ nắm lấy tay tôi—

vững vàng như chưa từng run.

Hai mẹ con tôi bước ra khỏi cửa.

Sau lưng là tiếng chửi rủa loạn xạ, tiếng đồ đạc bị đập phá,

tiếng hò hét cuồng loạn—

Nhưng tất cả những thứ đó… đã không còn đủ sức giữ chân bà lại.

13.

Sau khi tôi và mẹ rời đi,

bố và bà nội nổ ra trận cãi vã lớn chưa từng thấy.

Bố tôi gào lên, trách móc bà nội ngày nào cũng hành mẹ,

mắng cả tôi là “đồ con gái vô dụng”, làm loạn mọi chuyện.

Bà nội lại ngồi xổm một góc, nói như oán trách như đổ thừa:

“Tất cả là vì muốn tốt cho nó.”

Nhưng rồi—

không ai nhắc đến việc dọn dẹp cái mớ hỗn độn trong nhà.

Đống đồ ăn thừa từ hôm qua, nước canh đổ loang ra sàn,

mùi hôi tanh bốc lên, xộc thẳng vào mũi như sự mục ruỗng của cả cái “gia đình” ấy.

“Mẹ, mẹ không thể dọn tí à? Cái nhà này còn có chỗ mà bước không?”

Bố tôi bực dọc gào lên.

Bà nội lập tức chảy nước mắt, khóc tỉ tê:

“Tôi gần tám mươi rồi đó! Anh không sợ tôi dọn xong thì trẹo cả lưng chắc?”

Bố tôi đành ngồi phịch xuống ghế,

rít thuốc liên tục,

trong cái gạt tàn, tàn thuốc đã chất thành một ngọn đồi nhỏ.

Không ai thu dọn, không ai mang đi đổ.

Không có mẹ—cả căn nhà lập tức thành đống đổ nát.

Hút hết điếu thứ tám, bố tôi ngẩng đầu lên,

ngập ngừng nói với bà nội:

“Mẹ à…

mẹ xin lỗi Nhã Cầm đi được không?”

Không gian im phăng phắc.

Bà nội như bị sét đánh, mặt tái lại, rồi gào lên:

“Mày bảo tao—tao phải xin lỗi con dâu á?”

“Tao nuôi mày khôn lớn, giờ mày bảo tao cúi đầu trước nó? Mày còn có lương tâm không?”

Bà chộp lấy cái gối trên ghế, ném thẳng vào người bố tôi.

Bố tôi ngồi yên hứng lấy, mặt xám ngắt, rồi cười chua chát:

“Vậy mẹ định nhìn con trai mẹ gần sáu chục tuổi rồi vẫn ở giá à?”

Lời vừa dứt, bà nội lập tức ngồi bệt xuống sàn, gào khóc đến run người.

Miệng thì vừa kể lể công lao mười tháng mang nặng đẻ đau,

lại vừa khóc lóc kể lể năm xưa vất vả cỡ nào mới cưới được vợ cho con trai.

Nhưng tuyệt nhiên—

vẫn không chịu nói câu “xin lỗi”.

Cuối cùng, bố tôi như kẻ bị dồn đến đường cùng,

vung tay ném mạnh cái gạt tàn đầy ắp xuống đất.

“RẦM!!”

Âm thanh vang lên trong căn phòng nhỏ âm u

giống như tiếng sụp đổ cuối cùng của một cái gì đó mục nát từ lâu.

Bà nội im bặt.

Ngồi lặng thinh.

Không khí trong nhà ngưng đọng lại như vừa xảy ra một vụ nổ.

Một lúc sau,

bà len lén ngẩng mí mắt lên, nhìn sắc mặt của bố tôi.

Thấy ông ta không nói thêm gì,

bà nội mới khẽ giọng, rụt rè mở miệng, giọng thỏa hiệp, nhưng vẫn đầy cay cú:

“Thì nó là vợ mày,

tao có nói cũng chẳng ăn thua…

Muốn níu kéo thì…

mày cũng phải xin lỗi chứ…”