Chương 1

Con trai 50 tuổi đột nhiên đòi ly hôn.

Chỉ vì con dâu lo anh ta đói bụng, mang tô mì nước vào tận phòng làm việc, vậy mà anh ta nổi giận quát tháo, nói mùi dầu mỡ làm bẩn tác phẩm hội họa mới của mình.

Tôi khuyên anh nên đặt gia đình lên hàng đầu.

Người chồng xưa nay luôn ghét nói chuyện với tôi, bỗng nhiên lại lên tiếng chen vào:

“Muốn ly hôn thì ly, chẳng lẽ phải giống như tôi, cả đời sống tạm bợ với người mình không yêu sao?”

Hôm đó, mối tình đầu thời thanh xuân của ông ấy bị chẩn đoán mắc bệnh mất trí nhớ tuổi già, hoàn toàn quên sạch ông.

Ông đau khổ vô cùng, cảm xúc sụp đổ.

Giọng con trai lạnh tanh:

“Mẹ đã trói buộc bố cả đời, giờ lại dùng một người con không yêu để trói buộc con nửa đời. Lần này, có thể buông tha cho bọn con không?”

Thì ra, bao nhiêu năm tôi và con dâu vun vén, trong mắt họ lại gọi là trói buộc.

Tôi bình tĩnh đổ bát mì vào thùng rác, rồi thu dọn hành lý, cùng con dâu ra ngoài.

Đến cửa, tôi để lại một câu nhàn nhạt:

“Vậy thì… tất cả ly hôn đi.”

1

Lời vừa dứt, tôi nghe thấy tiếng cười lạnh đầy khinh thường của chồng vang lên sau lưng.

“Con cái cãi nhau vài câu thì thôi đi.

Còn bà, Lâm Vân, một bà già gần bảy mươi rồi, nói câu đó mà không thấy mất mặt à?”

Tôi đứng ở cửa ra vào.

Ngoài cửa sổ phòng khách là cơn mưa lớn giữa cuối thu, từng hạt mưa rơi lộp bộp như đập thẳng vào lòng người.

Lúc đó tôi mới chợt nhận ra, thì ra mình đã gần bảy mươi, là người một chân đã bước vào nấm mồ rồi.

Tôi và Triệu Ôn Thư, vậy mà đã lãng phí bao nhiêu năm tháng như thế.

Tôi xoay người lại, bình tĩnh trả lời ông ta:

“Không mất mặt.

Mất mặt là… cả đời phải sống tạm bợ với người mình không yêu.”

Tôi đúng là già rồi, nhưng đời tôi… vẫn chưa kết thúc.

Gương mặt Triệu Ôn Thư trắng bệch vì chột dạ, một lúc lâu mới giận dữ quát lên:

“Tôi chỉ nói bâng quơ vậy thôi mà.

Già đầu cả rồi, còn nói yêu với đương làm gì?”

Tôi điềm đạm, cắt ngang lời giải thích càng nói càng lộ của ông:

“Hôm nay muộn rồi.

Hôm nào anh rảnh thì đi làm thủ tục, nghe nói bây giờ ly hôn phải ký thỏa thuận, còn phải bàn bạc chuyện phân chia tài sản nữa.”

Con dâu nhẹ nhàng đưa tay run run nắm lấy tay tôi.

Cô ấy đã sống hiền thục, nhẫn nhịn gần nửa đời người, lúc này tuy vẻ mặt không giấu nổi bất an, nhưng lời nói lại rất kiên quyết:

“Đến lúc đó, con đi cùng mẹ. Cũng làm luôn thủ tục.”

Con dâu là một cô nhi.

Năm đó tôi vô tình cứu được cô, cô nhận tôi làm mẹ trước, rồi mới gả cho con trai tôi là Triệu Thành.

Giờ đây chúng tôi rời khỏi nhà họ Triệu, chắc cũng có thể xem là mẹ con một nửa.

Con trai đang đứng giữa phòng khách, đau lòng vì bức tranh “bị làm bẩn” của nó.

Nghe vậy, nó nhíu mày nhìn sang, vẻ mặt đầy chán ghét:

“Muốn đi thì đi nhanh lên, để tôi với bố sớm được yên tĩnh!

Hai bà già, tôi muốn xem mấy người đi rồi thì trụ được bao lâu ngoài đó!”

2

Tôi cùng con dâu bước ra khỏi tòa nhà trong khu dân cư.

Sau lưng, Triệu Ôn Thư tức giận đuổi theo.

Ông ta ném thứ gì đó về phía chúng tôi, rơi xuống vũng bùn ngoài cửa giữa đêm mưa mờ mịt.

Tiếng nghiến răng kèn kẹt lẫn trong lời mắng:

“Có bản lĩnh thì đừng quay về nữa!

Đến lúc đó đừng có đến năn nỉ tôi với thằng Thành mở cửa!”

Tôi cúi nhìn vật nằm trong vũng nước mưa.

Là cái giỏ đựng đồ đi chợ của tôi, làm bằng tre đan.

Là thứ tôi mang từ quê nhà nông thôn lên thành phố từ nhiều năm trước.

Tôi dường như luôn có thói quen dùng những món đồ cũ.

Chiếc giỏ ấy, những nan tre gãy đã được tôi vá đi vá lại nhiều lần.

Biết bao buổi sáng sớm hay chiều tối, tôi mang nó đi chợ mua đồ ăn.

Rồi lại về nấu những món mà Triệu Ôn Thư và Triệu Thành thích ăn.

Con dâu tan làm về nhà, thay cái gạt tàn đầy đầu lọc thuốc mà Triệu Thành nhét kín, thu dọn tờ báo Triệu Ôn Thư tiện tay ném lên ghế sofa, giặt cả đống quần áo bẩn chất đầy trong giỏ.

Sau đó lại vội vàng dọn dẹp bàn ăn, bày bát đũa, rót sẵn hai ly rượu trắng, rồi giúp tôi bê mấy món ăn vừa nấu xong lên bàn.

Rồi chúng tôi lại cùng nhau, lặp đi lặp lại, ngồi bên bàn ăn, tiếp nhận đủ kiểu soi mói khó chịu và những lời châm chọc mỉa mai của hai người đàn ông trong nhà.

Ngày này qua ngày khác, nghe riết rồi cũng quen.

Đến mức tưởng rằng cuộc sống vốn dĩ phải như vậy.

Nhưng giờ đây, tôi nhìn vào chiếc giỏ tre cũ kỹ đã vỡ vụn giữa cơn mưa lớn.

Dù dùng mấy chục năm, chỉ cần ném xuống một cái là cũng nát tan.

Hóa ra cái gọi là “bền chắc” bấy lâu, cũng chỉ là lớp vỏ ngoài.

Tôi chợt nghĩ, có lẽ nó nên bị vứt bỏ từ lâu rồi – cùng với Triệu Ôn Thư và Triệu Thành.

Thật sự đến lúc phải đi, lòng người ngược lại lại bình thản hẳn.

Tôi đã lớn tuổi rồi, không định dầm mưa hành xác mình làm gì.

Không vội không vàng, tôi quay lại lấy cây dù để ở cửa, bật lên, cùng con dâu bước vào màn mưa.

Con dâu trẻ hơn tôi, lấy điện thoại ra đặt xe qua ứng dụng.

Chiếc xe chở chúng tôi rời khỏi nơi đã gắn bó mấy chục năm trời.

3

Tôi và con dâu trong tay vẫn còn một ít tiền.

Không nhiều, nhưng góp lại thì vẫn thuê được một căn hộ một phòng ngủ trong khu dân cư bình dân.

Thủ tục ly hôn và chia tài sản cần thời gian, trong thời gian đó, con dâu dự định vẫn tiếp tục công việc của mình.

Tôi nhờ con dâu đặt giúp ít nguyên liệu và dụng cụ làm tay.

Dự định sẽ làm vài món như bánh bao, điểm tâm sáng và mấy món đồ chơi thủ công, đem bán thử ở khu dân cư gần đó.

Tôi đã lớn tuổi, không thể làm được những công việc cần sức lực như lớp trẻ.

Nhưng chỉ cần còn tay còn chân, thì vẫn có thể kiếm được miếng ăn.

Đêm đầu tiên ngủ không ngon.

Nửa đêm tôi tỉnh giấc mấy lần.

Lúc mơ mơ màng màng, hình như nghe thấy tiếng ho của Triệu Ôn Thư, giống như lại bị tái phát bệnh hen suyễn.

Ông ấy già rồi, sức khỏe ngày một kém.

Tôi mơ hồ bò dậy, vừa đặt chân xuống giường đã định đi rót nước, lấy thuốc cho ông.

Ánh sáng lờ mờ ngoài cửa sổ chiếu vào, tôi thấy con dâu đang nằm ngủ trên ghế sofa.

Lúc đó tôi mới sực nhớ, đây không phải nhà mình nữa, tôi cũng không còn cần phải chăm sóc Triệu Ôn Thư nữa rồi.

Tôi có thể yên tâm ngủ một giấc đến sáng.

Không cần lo bị ông ta mắng vì ngủ quá say, không kịp đưa thuốc.

Cũng không cần sợ Triệu Thành càu nhàu vì tôi dậy muộn, chưa chuẩn bị bữa sáng.

Con dâu bị tiếng động của tôi làm tỉnh giấc, hai chúng tôi nhìn nhau trong bóng tối lờ mờ.

Cô ấy rõ ràng cũng chưa ngủ sâu.

Không ai hỏi gì, nhưng cả hai đều hiểu rất rõ trong lòng.

Hầu hạ hai cha con nhà ấy bao nhiêu năm, chúng tôi đã quên mất cảm giác được ngủ yên là thế nào.

Con dâu chuyển qua giường, nằm ngủ cùng tôi.

Lúc này, trời cũng đã hửng sáng, chắc khoảng năm sáu giờ sáng.

Vừa mới nằm xuống, điện thoại của con dâu liền đổ chuông.

Cô ấy nhấn nút nghe, đầu dây bên kia lập tức vang lên tiếng trách móc dồn dập:

“Hôm qua đã nói sáng nay tôi phải đi xem triển lãm tranh rồi mà!

Cô với mẹ sao còn chưa về nấu cơm? Áo sơ mi của tôi cũng chưa ủi!

Còn nữa, trứng chiên hôm qua già quá, bảo mẹ hôm nay làm trứng lòng đào cho tôi…”

Là giọng của con trai tôi – Triệu Thành.

Con dâu tôi vốn hiền lành, nhưng lúc này cũng không nhịn được mà nhíu mày nói:

“Tôi và mẹ sẽ không quay về nữa, chờ làm xong thủ tục ly hôn đi.”

Đầu dây bên kia, giọng của Triệu Ôn Thư đầy tức tối, y hệt như Triệu Thành, như thể cả hai lập tức nổi trận lôi đình:

“Lớn tuổi rồi, còn bày trò gì nữa?

Được rồi, về nhớ mua đồ ăn, chiều nay bạn học của thằng Thành đến chơi, tối làm bữa cơm đàng hoàng.

Viện dưỡng lão lại gọi tôi, bảo tôi đến dạy cho mấy ông bà già kia vài buổi học.

Tôi phải đến đó xem sao, hai người mau về…”

Cái gọi là “lên lớp”, chẳng qua là ông ta tìm cớ đến viện dưỡng lão gặp Trần Thanh Thanh mà thôi.

Hai cha con mỗi người một câu, cứ như hoàn toàn bỏ ngoài tai lời của tôi và con dâu.

Tôi liếc nhìn con dâu.

Cô không chờ đầu dây bên kia nói hết, thẳng tay cúp máy.

Ném điện thoại sang một bên, cô tức giận nói:

“Chẳng lẽ họ không hiểu tiếng người sao?”

Tôi nhắm mắt lại, định tranh thủ chợp mắt thêm một lát.

Hầu hạ chồng con mấy chục năm, tôi và con dâu chưa từng có lấy một ngày nghỉ – giờ cũng đến lúc nên nghỉ rồi.

Ý thức dần mơ màng, tôi khẽ đáp:

“Chưa bao giờ hiểu cả.”

Nói theo kiểu của hai cha con họ thì là:

“Đàn bà con gái nói gì, bận tâm làm gì?”