Chương 7

Nhưng nếu chỉ làm thử một, hai cái hòm gỗ hay thùng đựng con cháu có khắc hoa văn, như nhà Điền thẩm vốn cũng có của ăn của để, ngược lại còn dám tới xem thử.

Cha nghe cũng bán tín bán nghi, nhưng mẹ đã bảo thì cha cứ làm.

Mẹ không bảo cha đem bán, mà tự mình dắt ta ra ngồi ở quầy, chủ động chọn đối tượng.

Hôm ấy, có một đại nương tóc chải bóng lộn, áo quần mới tinh đi ngang qua quầy, nói to với đại nương bên cạnh:

“Con gái ta sắp lấy chồng, ta phải lên trấn mua đồ thật tốt làm của hồi môn chứ. Nhà chồng nó chỉ có mỗi thằng con trai, ruộng đất cũng nhiều, không thể để sui gia xem thường được.”

Bà vừa nói vừa chỉ lên đầu mình:

“Thấy chưa? Chưa cưới mà con rể đã tặng mẹ vợ một cây trâm đồng thế này rồi đấy!”

Ở quê đa phần chỉ cài trâm gỗ, có cây trâm đồng lại còn khắc hoa thì giàu có lắm.

Mẹ ta nhắm chuẩn, bèn lớn tiếng rao:

“Rương khắc hoa lựu, thùng uyên ương, ý nghĩa cát tường, vừa đẹp vừa sang. Ai gả con gái mà sắm một đôi, đảm bảo mười làng tám xã ai cũng phải trầm trồ.”

Quả nhiên, bà ấy bị tiếng mẹ ta thu hút, liếc nhìn quanh thấy đồ trên quầy đa phần giá không cao, mới dám lại gần xem kỹ hơn.

Nhìn rồi, mắt bà ấy sáng rực.

Cha ta làm mấy món ấy, chọn đúng loại gỗ ở sau núi có vân hồng nhạt, không phải loại gỗ đỏ đắt giá như vàng, nhưng chút sắc hồng nhạt ấy cũng đủ khiến đồ nhìn vào rạng rỡ, lại thêm cha chạm hoa, chạm chim khéo léo nữa, càng thêm nổi bật.

Bà ấy ngồi xổm trước chiếc hòm, sờ tới sờ lui, mắt nhìn như dính chặt vào gỗ.

Bà thử hỏi: “Nhìn cũng được, nhưng hoa lựu lấy may thôi, vậy một đôi giá bao nhiêu?”

Mẹ ta giơ hai ngón tay: “Hai lượng bạc.”

Bà ta trố mắt:

“Cướp à? Nhà người ta bán một đôi chỉ tám trăm đồng, ngươi khắc thêm tí hoa mà lấy chênh từng ấy tiền!”

Ta cũng hoảng hồn, mà mẹ ta chỉ cười, dịu dàng đáp:

“Đại tỷ à, phu quân ta học nghề trong thành đấy. Tỷ xem hoa lựu này, chẳng khác gì trên cây. Tỷ thương con gái, hôm cưới mà bày đôi rương này lên, ai chẳng nói nhà gái có mặt mũi? Sau này về nhà chồng, chắc chắn không ai dám bắt nạt con đâu.”

Nghe đến đây, mắt đại nương dịu lại, bà thở dài:

“Ta bỏ tiền cũng là vì muốn con gái sau này sống tốt. Nhưng vẫn đắt quá. Ta thật lòng muốn mua, bớt đi một ít được không?”

Mẹ làm bộ khó xử, quay sang cha bàn bạc, rồi mới nói:

“Thấy hợp duyên nên ta mới bớt, còn lại một ngàn ba trăm đồng thôi, không thể thấp hơn. Nhưng nói trước, giá này chỉ cho tỷ, mai mốt tỷ giới thiệu thân thích tới thì không rẻ vậy nữa đâu nhé.”

Nhà ta bàn là một ngàn năm trăm đồng, vậy là thật sự đã giảm rồi. Đại nương nghe giá cũng nhẹ nhõm, vui vẻ trả tiền mang đồ về.

Ta ngơ ngác hỏi mẹ: “Thế mình định hạ giá luôn à?”

Mẹ lắc đầu, kéo ta ngồi xuống ghế, từ tốn giảng giải:

“Con có thấy bà ấy giống thẩm thẩm nhà trưởng thôn không? Có chút của, thích thể diện, mà tính lại rộng rãi. Loại người này chỉ cần rao lên, cả làng lẫn làng bên đều nghe tới.” 

“Đồ chạm khắc giá cao, trưng ở quầy thì ít ai dám mua, nhưng nếu bà ấy nhân ngày cưới con gái mà lớn tiếng rao giúp mấy câu, kiểu gì cũng có người tò mò, hoặc không muốn thua bà ấy, muốn mua bằng được.”

17

Lời mẹ nói quả nhiên không sai.

Tháng đầu chưa có động tĩnh gì, nhưng sang tháng thứ hai, quầy nhà ta thật sự có hai người tìm tới mua: một là bà con thân thích của đại nương nọ, người còn lại chính là đối thủ của bà ấy.

Bà con thì mua y như đôi rương của đại nương, còn đối thủ thì mua thêm cả một đôi thùng con cháu nữa.

Nhưng lần này mẹ không bớt giá, giữ đúng một ngàn năm trăm đồng, không bớt lấy một xu.

Mẹ dặn ta:

“Đại nương nhất định sẽ hỏi người thân xem mua bao nhiêu, biết thật sự mình đã bớt cho bà ấy hai trăm đồng, bà ấy sẽ nhớ mãi cái ơn ấy, sẽ còn giới thiệu thêm người đến.”

Mối quan hệ giữa người với người thật kỳ lạ, mình bán một món tốt cho một người, giống như ném một hòn đá xuống nước, sẽ gợn lên biết bao gợn sóng.

Họ hàng xa gần của bà ấy sẽ biết, hàng xóm láng giềng cũng biết, thậm chí trên đường khiêng đồ về cũng có người để ý.

Quầy bán đồ cưới của cha ta chính thức mở hàng, mỗi tháng đều có người lạ tới đặt hòm, đặt thùng, nhà khá giả còn đặt cả tủ và giường.

Không đến mức tiền bạc đổ về như nước, nhưng ở quê mà chịu bỏ từng ấy tiền cho chuyện cưới xin cũng chẳng phải ai cũng làm được. 

Chính vì thế, có người còn đi bộ hàng mấy dặm ra trấn chỉ để đặt mua.

Tiếng tăm của cha ta lan xa. Có mấy thợ mộc khác cũng bắt chước, nhưng không có tay nghề như cha, nên cũng chẳng giành được bao nhiêu khách.

Đồ chạm khắc vốn tốn nhiều công sức, càng về sau, gặp đúng mùa cưới gả, khách đặt hàng còn phải xếp hàng chờ, muốn lấy hàng cũng phải đặt trước từ lâu.

Năm đầu tiên, cha mẹ lại mua thêm được năm mẫu ruộng. 

Sang năm thứ hai, mẹ thấy chắc phải ghi sổ sách cho rõ ràng, không cho ta ngồi quầy nữa, mà búi tóc cho ta rồi bắt đi học trường tư thục trong làng. 

Trường ở quê cũng không phân biệt nam nữ, mà ta đâu có thi làm cử nhân, chỉ cần biết chữ, biết ghi sổ là được.

Đến năm thứ tư, nhà ta đã giàu hơn cả nhà trưởng thôn lẫn nhà Lưu thúc, sắp sửa xây căn nhà gạch mái ngói đầu tiên của cả làng, rộng rãi chắc chắn, chẳng còn sợ mưa gió gì nữa.

18

Trong làng, có người ngưỡng mộ, có người ghen tỵ, lại có người không ngại trước mặt ta mà hỏi mẹ ta:

“Dư muội, Thanh Sơn huynh kiếm tiền giỏi thế, hai người cũng thành thân mấy năm rồi, sao không sinh đứa con của mình đi?”